Muhammed İkbal

21 Nisan 2008 14:51 tsi
Pakistanlı Şair ve mütefekkir, siyaset, iman, mücadele adamı Muhammed İkbal,Uzun süren bir hastalıktan sonra 21 Nisan 1938'de vefat etti.

Şair ve mütefekkir, siyaset, iman, mücadele adamı Muhammed İkbal, bugünkü Pakistan’da,Pençap bölgesindeki Siyakut şehrinde doğdu.Soy kütüğü Keşmir’li Brahman bir aileye dayanmaktadır. Doğum tarihiyle ilgili muhtelif tarihler zikredilmekle beraber kendisi, Münih’te hazırladığı doktora tezinde 9 Kasım 1877’de doğduğuna işaret etmektedir. Muhammed İkbal mutasavvıf bir anne ve babanın oğluydu. İlk eğitimini Kur'an üzerine aldı.

Kur'an eğitimini medresede tamamladıktan sonra, Arapça ve Farsça hocasının yönlendirmesiyle İslam edebiyatıyla ilgilenmeye başladı. Lahor'da yüksek öğrenimini tamamladıktan sonra Doğu Dilleri Fakültesi'ne hoca olarak tayin edildi. Bu yıllarda Muhammed İkbal'in şiirleri de yayınlanmaya başlandı.

1905'de Londra'daki Chambrich Üniversitesi'nin felsefe ve iktisat bölümünden mezun oldu. Londra'da üç sene kadar kalan İkbal, burada Arap Dili ve Edebiyatı Fakültesi'nde hocalık yaparken, bilhassa Londra'da ilgi görmesine sebep olacak çeşitli İslâmi konularda bir dizi konferans verdi. Yine Londra'da kaldığı müddet içinde hukuk üzerine okuyan İkbal, savcılık diplomasını aldıktan sonra Almanya'ya giderek Münih Üniversitesi'nde felsefe dalında doktora yaptı.

1908'de Hindistan'a döndüğünde, yazı ve şiirlerine hayranlık duyanlar tarafından büyük bir coşkuyla karşılandı.

M. İkbal, sanatla tefekkürü kendisinde birleştiren bir hüviyettir. Onun şiirinin mayası tefekkürdür.Bu sebepten Onu Avrupa felsefesi doyuramadı.İkbal'e göre kurtuluş, garbın aklî verimliliğini sentez yapmakla mümkün olabilecekti.Augusto Comte'den Goethe'ye kadar bütün bu filozofların felsefesini noksan buluyordu.Garb tefekkür dünyası zirvelerini senelerce dolaştıktan sonra, yuvasını Mevlâna'nin sâhikasinda kurdu..

Muhammed İkbal ülkesinin siyasetine de katılmış ve halkını bu konularda yönlendirmiştir. Onun bu konudaki düşüncesi, "Siyaset; çalışmak, izzet ve şerefe davet etmektir" şeklinde idi. 1927'de Pencap yasama meclisine seçilen Muhammed Ikbal "Bagimsiz Pakistan" fikrini ortaya attı.Müslüman Hintli mücahitler adıyla yazdığı şiirleri Hindistan'daki müslümanların hareketlenerek İngiliz sömürüsüne başkaldırmalarında ve Pakistan'ın kuruluşunda büyük tesiri olmuştu.

Hem zahirî, hem de Batınî ilimde zirveye ulaşan, müslümanların dertleriyle dertlenen,Avrupa ve İslam dünyasının birçok yerini gezen, konferanslar veren İkbal, İslam toplumunun uyanışı için yoğun çabalar sarfetmiştir.Şöhreti içeride olduğu kadar dışarıda da yayılan filozof, şair ve mütefekkir İkbal’e İngilizler “Sir (Sör) ” ünvanını vermiştir 

Muhammed İkbal, Türkiye ve Türk Milleti'nin kaderi ile de yakından ilgilenmiş, kardeş milletin önce acıları, sonra da zaferleri için neşîdeler (şiir, manzume) söylemiştir.

İkbal'in Türkler'e ve Mevlanaya olan derin  muhabbetini gözler önüne seren bir hatırası şöyledir:

“Muhammed İkbal, Türkiye’ye gelirken uçağın Türk hava sahasına girmesi ile birlikte ayağa kalkar, bir müddet öylece bekler. Yanındakiler sorar:

“Neden böyle yaptınız?”

İkbal'in cevabı çok manidardır :

“Bu topraklar, Hazret-i Mevlânâ’nın kabrinin bulunduğu mübarek topraklardır ve mukaddes mekanda yaşayan millet de öyle bir millettir ki, yıllarca İslam’ın muhafızlığını yapmıştır. Eğer Türk milleti olmasaydı, İslam, Arap yarımadasında hapsolurdu. Bunun içindir ki, gönlümde Haziret-i Mevlânâ’ya ve onun necip milletine karşı sonsuz bir saygı ve ihtiram vardır. İşte bundan dolayı, yani onlara hürmeten ayağa kalktım.”

Mehmet Akif ve Muhammed İkbal :

Mehmet Akif, İkbal’e “Safahat”ını göndermiş ve kendisinden manzum eserler almıştır. İkbal hakkında Akif: “Evvelki hafta bana Hind’in İslamî şairi Muhammed İkbal’in iki manzum eserini gönderdiler. Şarkta yetişen urefa-yı sofiyenin bütün eş’arının okuduktan başka Almanya’ya giderek garp felsefesini adam akıllı hazmeden İkbal, hakikaten yaman şair. Zaten Hind müslümanları arasında ismini bilmeyen, şiirlerini ezberlemiş olmayan yok... Nezdimdeki iki eserinden biri; “Peyam-ı Meşrık”tır. Çok güzel kıtalarla gazelleri var. Gazellerin biri-ikisi bana sarhoş gibi nara attırdı. İlmi, irfanı, kudret-i şairanesi benimkilerle kabil-i kıyas değil, çok yüksek...”

Muhammed İkbal için , Pakistan’ın Mehmet Akif’i de derler.

Uzun süren bir hastalıktan sonra 21 Nisan 1938'de vefat etti.

"Şark'tan Haber", "Sonsuzluk, Şark Milletleri ne yapmalı","Cebrail'in Kanadı", "Hicaz armağanı", "Iktisat Bilimi", "İslam'da Dini Tefekkürün Yeniden Teşekkülü" önemli kitapları arasındadır.

O tarihe,Doğu'yu uyandıran adam diye geçmiştir.

Bu haber 512 defa okundu.