İRAN TÜRKLÜĞÜ VE VARLIK DERGİSİ

16 Ekim 2016 10:56 tsi
İRAN TÜRKLÜĞÜ VE VARLIK DERGİSİ

Türklerin bir yeri vatan seçtiklerinde, o yerde ilk olarak devlet kurmalarının çok önemli bir özellik olduğunu söyleyen Heyet, “İran’da da böyle olmuştur” dedi.

Ocakbaşı Sohbetlerinde İran Türklüğü ve Varlık Dergisi Konuşuldu

Türk Ocakları Genel Merkezi’nin her Cumartesi gerçekleştirdiği Ocakbaşı sohbetlerinde bu hafta “İran Türklüğü ve Varlık dergisi” konusuyla Ankara Üniversitesi Dil Tarih Coğrafya Fakültesi Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölümü Öğretim Üyesi, Varlık Dergisi sahibi ve yazı işleri müdürü M. Rıza Heyet konuşmacıydı.

Heyet, konuşmasına Varlık dergisinin kurucusu Prof. Dr. Cevat Heyet’i anarak ve Türk Ocakları Genel Merkezi’ne teşekkür ederek başladı. İran Türklüğü ve İran Türklüğünün milli bilinç kazandığı süreçte Varlık dergisinin yeri ve rolü üzerine konuşacağını söyleyen Heyet, Türklerin İran coğrafyasıyla ilk temas ettikleri dönemlerden bahsetti. Heyet, Türkistan’dan batıya doğru yapılan göçler sırasında İran coğrafyasına en çok Oğuz Türklerinin geldiğini, daha az sayıda da Uygur, Kıpçak gibi unsurların göç ettiğini söyledi. Türklerin bir yeri vatan seçtiklerinde, o yerde ilk olarak devlet kurmalarının çok önemli bir özellik olduğunu söyleyen Heyet, “İran’da da böyle olmuştur” dedi.

1912 YILINDA TÜRK YURDU DERGİSİNDE İRAN TÜRKLERİ

Heyet, 1912’de Mehmet Emin Resulzade’nin Türk Yurdu dergisinde yazdığı makaleden bahsederek, makaleden, “İran Türkleri, İran’ın özgürlüğü adına kendilerini unuttu… İran Türkleri, ne Rusya Türkleri kadar mahkûm ne de Osmanlı Türkleri kadar hâkimdir.” bölümlerini okudu. Heyet, İran Türklerinin, milli benliklerine duyarsızlaştıklarını hissetmediklerini ve bu yüzden mücadele etmediklerini söyledi. Günümüzde “İran Türkleri” ve “Türklerin İran’ı” olmak üzere iki kavramın öne çıktığına dikkat çeken Heyet, bu kavramları açıkladı. Heyet, M.E. Resulzade’nin makalesinden “Bugün İran, Türklerin değil ama Türkler, İran’ın” sözüne atıfta bulundu.

İRAN’DA TÜRK KİMLİĞİNE BASKI OLUŞTU

Heyet, Pehlevî rejiminin İran’a gelmesiyle Türkçe’nin yasaklanması, Türklerin yaşadığı coğrafyaların parçalanması gibi pek çok baskının başladığını söyledi. Özellikle Tahran gibi bölgelerde annesi babası Türk olduğu halde kendini Fars olarak nitelendiren, Türklüğünü inkâr eden bir kuşak yetiştiğini ifade eden Heyet, bu duyarsızlaşmaya tepki olarak bazı Türk aydınlarının daha çok bireysel yürüttüğü çabalarını anlattı. Bu aydınların gizli olarak yayımladıkları belli başlı eserlerden bahseden Heyet, bu eserlerin milli bilincin uyanmasında etkili olduklarını ifade etti.

AZERİ DİYE BİR HALK YOKTUR, DİLİMİZ TÜRKÇE’DİR

Kullanılan Azerî teriminin yanlışlığını vurgulayan Heyet, Azer diye bir halkın olmadığına dolayısıyla Azerîce isimli bir dilin de olamayacağına dikkat çekti.

Varlık dergisi etrafında toplanan aydınların öncelikle sorun tespitinde bulunduklarına değinen Heyet, bu tespiti İran Türklerinin kendi milli benliklerine duyarsızlaşmaları olarak açıkladı. Heyet, Varlık dergisinin ilk sayılarda özellikle “Biz Türk’üz, dilimiz de Türkçedir” fikrine vurgu yaptıklarını belirtti. İran coğrafyasında Türk dilinin bu zamana kadarki süreçte gerilemiş olduğunu söyleyen Heyet, Varlık dergisinin Bakü ve Ankara’da gelişmiş olan Türk dilini edebî dil olarak kullandıklarını ifade etti. Heyet, Varlık dergisinin diğer bir sorunun alfabe olduğuna dikkat çekerek bu konu üzerinde açıklamalarda bulundu.

VARLIK DERGİSİ MİLLİ BİR BİLİNÇ OLUŞTURDU

Varlık dergisinin bilinçlendirme politikasının sonucunda, milli benliklerinin farkında olan yeni bir kuşak oluştuğunu vurgulayan Heyet, İran Türklerinde bir duyarlılık ve farkındalık oluştuğunu ifade etti. Heyet, “İran Türkleri artık, Bakü’yü de Ankara’yı da Tebriz olarak görüyor” dedi. Aramızdaki sınırların haritanın üzerindeki sınırlar değil, etnik ve mezhep ayrımları olduğuna dikkat çeken Heyet, “Türklük mücadelemiz henüz doğru yoluna girmedi. Sadece Osmanlı sınırları içindeki insanların Türk sayılması, dışındakilerin sayılmaması büyük bir hatadır” diyerek konuşmasına son verdi.

Program soru-cevap kısmının ardından son buldu.

Haber: Hilal Süyümbike MARAŞ

Kaynak: turkocaklari.org.tr http://turkocaklari.org.tr/faaliyetdetay/310/ocakbasi-sohbetlerinde-iran-turklugu-ve-varlik-dergisi-konusuldu.html

Bu haber 566 defa okundu.

Yorumlar

+ Yorum Ekle

kapat

Değerli okuyucumuz,
Yazdığınız yorumlar editör denetiminden sonra onaylanır ve sitede yayınlanır.
Yorum yazarken aşağıda maddeler halinde belirtilmiş hususları okumuş, anlamış, kabul etmiş sayılırsınız.
· Türkiye Cumhuriyeti kanunlarında açıkça suç olarak belirtilmiş konular için suçu ya da suçluyu övücü ifadeler kullanılamayağını,
· Kişi ya da kurumlar için eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü ifadeler kullanılamayacağını,
· Kişi ya da kurumlara karşı tehdit, saldırı ya da tahkir içerikli ifadeler kullanılamayacağını,
· Kişi veya kurumların telif haklarına konu olan fikir ve/veya sanat eserlerine ait hiçbir içerik yayınlanamayacağını,
· Kişi veya kurumların ticari sırlarının ifşaı edilemeyeceğini,
· Genel ahlaka aykırı söz, ifade ya da yakıştırmaların yapılamayacağını,
· Yasal bir takip durumda, yorum tarih ve saati ile yorumu yazdığım cihaza ait IP numarasının adli makamlara iletileceğini,
· Yorumumdan kaynaklanan her türlü hukuki sorumluluğun tarafıma ait olduğunu,
Bu formu gönderdiğimde kabul ediyorum.