G20'DE İKİ BÜYÜK ŞOK

Pazar ve Pazartesi günleri Antalya'da düzenlenen G20 Zirvesi'nde Türkiye açısından iki büyük şok yaşandı. Bu şoklar ABD Başkanı Barack Obama ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'den geldi. İlk açıklamayı ABD Başkanı Obama yaptı. Antalya'da basın toplantısı düzenleyen Obama Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Suriye sınırına uçuşa yasak bölge ve güvenli bölge talebine olumsuz cevap verdi ve çare kara operasyonu mesajı verdi. Obama şunları söyledi: "İyi niyetli bazıları var ve konu Suriye'deki insani durum olunca onların samimiyetinden şüphem yok. Örneğin uçuşa yasak bölge veya bir tür güvenli bölge çağrısı yapanlar. Bu konular, bizim en üst düzeydeki askeri ve istihbarat danışmanlarımızla oturup, titizlikle nasıl olabileceğini konuştuğumuz meseleler. Genellikle de birçok planlama, konuşma ve gerçekten çalışmadan sonra, bu tür adımların amaca zarar verici olacağına karar kılınıyor. Çünkü IŞİD'in uçakları yok, saldırılar sahadan geliyor. Gerçek bir güvenli bölge, saha operasyonu gerektiriyor."

Obama'dan 'TSK'yı Suriye'ye sokun' talebi

"Gerçek bir güvenli bölge, saha operasyonu gerektiriyor" diyerek kara operasyonu isteyen Obama bu operasyonu da kendilerinin yapmayacağını söyledi. Obama ABD'nin Ortadoğu'ya asker göndermesi yaklaşımına sahip olanların 'yanlış' düşündüğünü ifade etti. Bu açıklamasıyla Türkiye'den IŞİD ile mücadele bahanesiyle Suriye'ye asker göndermesi mesajı veren Obama'nın Cumhurbaşkanı Erdoğan ile yaptığı görüşmede de bu durumu dile getirdiği ifade ediliyor. Amerikan CBS kanalı konuyla ilgili haberinde, "ABD, Suriye'ye yerleştirdiği 50 özel kuvvet askerinin yanında IŞİD'le savaşmak amacıyla Fransa ve Türkiye'den özel kuvvet konuşlandırmasını istiyor. ABD bu talebini, Türkiye'deki liderler zirvesi sırasında bizzat iletti" dedi.

Tüm talepler yine reddedildi

Sonuç olarak G20 Antalya zirvesinin Türkiye-ABD ilişkileri açısından özeti şu oldu; Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın ABD Başkanı Obama ile bir saatten fazla yaptığı görüşmeden sonra yapılan ortak açıklamada 'stratejik ortaklık ve model ortaklık' vurgusu yaptığı ABD Türkiye'nin tampon bölge talebinden sonra uçuşa yasak bölge ve güvenli bölge talebini reddetti ve TSK'nın Suriye'ye kara harekâtı düzenlemesini istedi.

'Esad gitsin' diyen kalmadı

G20 Zirvesi'ne katılan 26 ülkeden sadece ikisi "Suriye'nin geleceğinde Esad'ın yeri olmadığını" savundu. Bunlardan biri ABD, diğeri ise Türkiye... Obama, Suriye'de diplomatik çözüm noktasında hâlâ taraflar arasında Suriye Devlet Başkanı Esad'ın durumu konusunda farklılıklar bulunduğunu belirterek, "Bizim görüşümüz hala onun Suriye'nin geleceğinde yeri olmadığı yönünde" dedi. Dışişleri Bakanı Feridun Sinirlioğlu ise Obama'dan ileri giderek seçimlere Esad'ın katılmayacağını savundu. Oysa Rusya, Çin ve İran, bu görüşe karşı çıkıyor. 

Putin: IŞİD'i destekleyen G20 üyeleri var

Türkiye'ye ABD'den sonra bir şok da Rusya'dan geldi. Antalya'da Rus basınına zirveyi değerlendiren Putin terör gruplarının petrol ve petrol ürünlerinden gelir elde etmelerini engellemek gerektiğini vurguladığını söyledi. Putin, "Mevkidaşlarıma yasadışı petrol ticaretinin ne kadar geniş bir bölgeye yayıldığını gösteren uzaydan ve uçaklardan çekilen resimleri gösterdim. IŞİD 40 ülkeden finanse ediliyor. Bu ülkeler arasında G20 üyeleri de var" dedi. Putin'in "IŞİD'i destekleyen G20 üyesi ülkeler var" sözüyle Suudi Arabistan ve Türkiye'yi kastettiği ifade ediliyor. ABD ile Suriye konusunda yaşadıkları anlaşmazlığı da değerlendiren Putin, şunları söyledi: "Burada zor hiçbir şey yok. Terörle mücadele ve terör olaylarını önlemek amacıyla küresel anlamda çalışmalıyız. Biz IŞİD'e karşı işbirliği teklif etmiştik. Maalesef, ABD buna karşı işbirliğini reddeden nota gönderdi. Hayat çok hızlı ilerliyor, bize dersler veriyor. Şu an herkesin birlikte mücadele etmemiz gerektiğini anladığını düşünüyorum. Bu işbirliği için hiçbir zaman kapılarımızı kapatmadık. İşbirliğini; siyasi düzeyde ve birlikte aktif bir şekilde çalışması, fikir alışverişi yapması, tehlikeler hakkında önceden haber vermesi gereken özel servisler düzeyinde kurabiliriz. Dışişleri Bakanları şu anda terör örgütlerinin listelerini oluşturuyorlar. Terörle mücadele ileride Suriye'de siyasi çözüme kavuşmak için sürdürülüyor." 

Putin hangi ülke ya da ülkeleri kastetti?

Rusya Devlet Başkanı Putin'in "IŞİD'i destekleyen G20 üyeleri var" sözü gündeme bomba gibi düştü. Putin, bu yıl Temmuz ayında yaptığı bir açıklamada IŞİD'in ABD'nin Saddam Hüseyin döneminde Irak'a düzenlediği askeri operasyonlardan sonra kurulduğuna dikkat çekmişti. İlaveten Rusya'nın sığınma hakkı verdiği ABD ulusal Güvenlik Dairesi (NSA) eski çalışanı Edward Snowden da, IŞİD'in ABD (CIA), İngiltere (MI6) ve İsrail (MOSSAD) istihbarat teşkilatları tarafından kurulduğunu seslendirmişti. Snowden, daha da ileri giderek ABD, İngiltere ve İsrail istihbaratlarının dünyadaki bütün terör aşırılıklarını 'Eşekarısı Yuvası' adlı bir strateji ile bir araya getirmeye çalıştıklarını ifade etmişti. Uzmanlar Putin'in bu bağlamda ABD'nin bölgesel ortakları Suudi Arabistan ile Türkiye'yi de ima etmiş olabileceğine işaret ediyor. Terör örgütü IŞİD, ABD'nin Irak'ı işgal altına aldığı bir dönemde 2004'te kuruldu. Geçtiğimiz yıl Haziran ayında Musul'u ele geçirmesinin ardından dünyanın gündemine oturdu. IŞİD, tahminlere göre petrol satışından günde bir milyon dolarlık gelir elde ediyor. Bu petrolü ise Kuzey Iraklı Kürtler, Iraklı ve Suriyeli Araplar satın alıyor.