KUZEY KUTBU'NDAKİ BUZULARIN HACMİ AZALIYOR

Bundan 30 yıl önce, aynı bölgede 30 bin kilometre küp buz bulunuyordu ve elde edilen son veriler buzulların uzun dönemli bir erime sürecinde olduğunu gösteriyor.

 

Avrupa Uzay Dairesi'nin (ESA) Cryosat programı çerçevesinde yapılan gözlemler, Kuzey Kutup Bölgesi'ndeki buz miktarının geçen kış en düşük seviyesine indiğini ortaya koydu. Okyanustaki buz kütlelerinin en kalın olduğu Mart-Nisan döneminde, bu bölgede sadece 15 bin kilometre küp buz olduğu tespit edildi. Cryosat programının çalışmalar yaptığı üç yıllık dönem içinde elde edilen veriler, kış döneminde Kuzey Kutup Bölgesi'ndeki buz miktarında sürekli bir azalma olduğunu gösteriyor. Bilim adamlarına göre, bundan 30 yıl önce, aynı bölgede 30 bin kilometre küp buz bulunuyordu ve elde edilen son veriler buzulların uzun dönemli bir erime sürecinde olduğunu gösteriyor.

 

Daha hızlı inceliyor

Araştırmacılar, son dönemlerde, özellikle yaz aylarında buzulların ne kadar alanı kapladığıyla ilgili çalışmalar yapıldığını, ancak Kuzey Kutup Bölgesi'ndeki buz miktarıyla ilgili en sağlıklı değerlendirmenin buzulların hacmini dikkate alarak yapılabileceğini vurguluyorlar.

Cryosat programının elde ettiği geçici veriler, İskoçya'nın Edinburgh kentinde Avrupa Uzay Dairesi tarafından düzenlenen Yaşayan Gezegen Sempozyumu'nda açıklandı. Prof. Andy Shepherd, "Elimizdeki üç yıllık verilere baktığımızda, buz kütlesinin, daha önceki yıllara göre daha hızlı inceldiğini görüyoruz. Kış sonunda buz tabakası, daha önceki döneme göre çok daha inceydi" dedi. Cryosat programı Avrupa Uzay Dairesi tarafından 2010 yılında devreye sokuldu. Sistem, gelişmiş radarların yardımıyla, buz kütlelerinin zirvesiyle, su yüzeyi arasındaki mesafeyi ölçüyor. Bilim insanları da bu verileri kullanarak buz kütlesinin kalınlığını hesaplıyor. Elde edilen sonuç buzulların kapladığı alanla çarpıldığında da buz kütlesinin hacmine ulaşılıyor. Avrupa Uzay Dairesi'nden Prof. Alan O'Neill "Kuzey Kutup Bölgesi'nde olanları anlayabilmek ve gördüğümüz değişiklikleri değerlendirebilmek için hacim en önemli gösterge. Sadece buzun kapladığı alana bakarsanız, akıntılar ve rüzgâr nedeniyle üst üste yığılan tabakalar sizi yanıltacaktır. Cryosat, son yıllarda buz kütlesinin hacminde bir azalma olduğunu teyit etti. Asıl sorun bunun sebebini bulabilmek. Elbette küresel ısınmanın bir etkisi var ancak doğal değişkenleri de anlayabilmemiz gerekiyor. Cryosat, bu konuda bize büyük bir yardım sağlayabilir" dedi. Avrupa Uzay Dairesi, Cryosat uydusunun 2020 yılına kadar çalışmasını planlıyor.

 

Yünlü mamutu iklim değişikliği yok etti

Araştırmacılar, yünlü mamutların neslinin tükenmesinin başlıca nedeninin insanlar değil iklim değişimi olduğuna dair kanıtlar bulduklarını açıkladılar. Yapılan DNA analizleri, yünlü mamutların sayısının, daha önce sanılandan daha önce azalmaya başladığını ortaya koydu. Elde edilen bulgular, Avrupa'da da yaklaşık 30 bin yıl önce nesli tükenen yoğun bir mamut nüfusu olduğunu gösteriyor. Pek çok araştırmacının, yünlü mamutların dayanıklı, güçlü bir tür olduğu ve yaşadıkları dönemde gelişip yayıldıkları yönündeki inancı, yapılan son araştırmalarla değişmeye başladı. Araştırma ekibinin başkanı İsveç Doğal Yaşam Müzesi'nden Dr. Love Dalen "Ortaya çıkan tablo, oldukça dinamik bir tür olan yünlü mamutların bölgesel olarak genişlediklerini, göç ettiklerini ve yok olduklarını gösteriyor" dedi.

Dr. Dalen, Londra'daki araştırmacılarla ortak olarak yürütülen çalışmada, kendi topladıkları ve daha önceki araştırmalarda elde edilen bulgulardan oluşan yaklaşık 300 örneğin DNA analizinin yapıldığını vurguladı.

Araştırmayı yürüten bilim adamları, elde ettikleri verilerle, belirli dönemlerde kaç yünlü mamutun yaşadığını ve bu canlıların göç alışkanlıklarını ortaya koydular. Genel nüfusu belirlemek için de ellerindeki örneklerin genetik çeşitliliğini incelediler.

 

Tükenmenin eşiğinde

Çalışmalar, dünyanın bir ısınma sürecine girdiği dönemde, bundan yaklaşık 120 bin yıl önce, yünlü mamut neslinin tükenmenin eşiğine geldiğini ancak yeryüzünün yeniden bir buzul çağına girmesiyle yünlü mamutlarının sayısında da artmaya başladığımı gösteriyor. Araştırma ekibi, dünyanın aşırı soğumasıyla, yünlü mamutların beslendiği alanların tamamen buzlarla kaplandığını düşünüyor. Yünlü mamutların neslinin tükenmesine neyin neden olduğu konusunda bilimsel tartışmalar sürüyor. Kimi bilim adamları, mamutların neslinin insanlar tarafından aşırı avlanma nedeniyle diğerleri ise iklim değişimi sonucu tükendiğini düşünüyor. Bu canlı türünün küresel ısınma nedeniyle yok olduğu görüşüne katılmayan çevreler, yeryüzünde ısınmanın bu canlıların yok olmasından çok daha uzun süre önce başladığını belirtiyorlar. Son çalışmanın bulgularını değerlendiren bilim adamları ise, buzul çağları arasındaki dönemde yünlü mamutların sayısının neredeyse tükendiğini, bu nedenle yok olmalarındaki başlıca sebebin küresel ısınma olduğunu savunuyor.

Kaynak: YENİÇAĞ GAZETESİ http://www.yg.yenicaggazetesi.com.tr/habergoster.php?haber=88756