KÜRDİSTAN VE LAZİSTAN ADLI EYALETİMİZ OLMADI

Osmanlı döneminde bu isimde eyaletler olduğunu söyleyen Başbakan'a bilim dünyasından yalanlama geldi: Erdoğan tarihi yanılgı içinde.

Marmara Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Vahdettin Engin,  Başbakan Erdoğan'ın Osmanlı eyalet sistemi konusunda büyük bir tarihi yanılgı içinde olduğunu söyledi. Osmanlı Devleti'nde uygulanan eyalet sistemi çerçevesinde Kürdistan ve Lazistan eyaletlerinin mevcut olduğunun Başbakan Erdoğan tarafından ifade edildiğini hatırlatan Prof. Dr. Engin, "Bu tamamen yanlış bir bilgi" dedi. Prof. Dr. Engin konuyla ilgili şu değerlendirmeyi yaptı:

Osmanlı Devleti'nde, Kürdistan ismini taşıyan bir eyalet olmadı. Hele ki Kürdistan isimli bir vilayet hiçbir zaman mevcut bile değildi. Benzer şekilde Osmanlı Devleti'nin Lazistan adını taşıyan bir eyaleti ve vilayet sistemine geçildikten sonra da Lazistan vilayeti hiç olmadı. Sadece 1849 yılı için geçerli olmak üzere Hakkari bölgesinin Kürdistan olarak nitelendirilmesi söz konusudur ki bu da sadece bir yıllık bir süreci kapsar ve daha çok coğrafi bir anlam taşır. Şunu da belirtmek gerekir ki, Osmanlı Devleti'nin eyalet sistemini algılama konusunda bir sıkıntı da mevcuttur. Eyalet sistemi dendiğinde sanki her eyaletin özerk bir yönetime sahip olduğu gibi bir algı yerleştirilmeye çalışılmaktadır. Halbuki Osmanlı eyaletleri merkeze doğrudan bağlıdır ve payitaht İstanbul'dan idare edilirler. Bu anlamda padişahın otoritesi de her eyalette geçerlidir. 

Merkeziyetçilik

Bütün bu uygulamaların da 19. Yüzyıl öncesi için geçerli olduğunun altını çizen Prof. Dr. Vahdettin Engin açıklamasını şöyle tamamladı: 19. Yüzyılda,  özellikle de II.Mahmut'un icraatlarıyla giderek eyalet sisteminden vazgeçilmiş ve tam anlamıyla merkezi bir yönetim anlayışı Osmanlı Devleti'ne hakim olmuştur. 1864 ve 1867 vilayet nizamnameleri, zaten uygulanagelmekte olan merkeziyetçiliği bir sistem dahiline almıştır ve bu süreçte de, Kürdistan veya  Lazistan adını taşıyan hiçbir vilayet olmamıştır. Bu anlamda Osmanlı Devleti 19. yüzyıl boyunca merkeziyetçiliği hakim kılacak bir politika izlemiştir. Merkeziyetçi politikalar konusunda en hassas devlet başkanlarından biri de Sultan II. Abdülhamid'dir. Gerçekten de, II. Abdülhamid'in yönetim anlayışında ülkenin tam anlamıyla  merkezi bir yönetim sistemi dahilinde idare edilmesi söz konusuydu ve padişah bunu titizlikle uyguluyordu.  Dolayısıyla, Osmanlılar döneminde Lazistan ve Kürdistan eyaletleri mevcuttu şeklindeki bir bilgi büyük yanılgı içerir. Eyalet sistemini uygularken dahi merkezi otoriteye önem veren Osmanlı,  vilayet sistemine geçince merkezi otoriteyi çok daha güçlendirmiştir.

Kaynak: YENİÇAĞ GAZETESİ http://www.yg.yenicaggazetesi.com.tr/habergoster.php?haber=82815