BAŞBAKAN'IN MEMLEKETİNDE ''ÇAY İSYANI'' SÜRÜYOR

Rize'de çay isyanı

Çay üreticilerin protestoları artarak devam ediyor. Geçtiğimiz günlerde Karadeniz Sahil Yolu'nu trafiğe kapatan üreticiler satamadıkları çaylarını Rize Cumhuriyet Meydanı'na döktü. AKP İl Başkanlığı'na siyah çelenk konulmasına polis izin vermedi 

Üreticiler, açıklamanın ardından satamadıkları ve torbalarla getirdikleri yaş çayları Cumhuriyet Meydanı'na döktü. Grup, ardından siyah çelenk bırakmak üzere AK Parti Rize İl Başkanlığı'na doğru yürüyüşe geçti, ancak grubun önü Çevik Kuvvet ekiplerince kesildi. Polis, grubu uyararak çelenk bırakmalarına müsaade etmeyeceğini duyurdu. Bu sırada polisle çay üreticileri arasında sert tartışmalar oldu. Sivil polis barikatını aşmaya çalışan üreticiler ile polisler arasında arbede çıktı. Grup, polisin son uyarısı sonrasında siyah çelengi parçalayarak alkışlarla eylemine son verdi ve alandan ayrıldı. (YENİ MESAJ) [1]

Çay üreticisi kan ağlıyor 

Başta Rize olmak üzere çay üretiminin yaygın olduğu Doğu Karadeniz illerinde on binlerce çay üreticisi resmen kan ağlıyor. ÇAYKUR'un kontenjan uygulaması nedeniyle üreticiler özel sektöre kilosu 65 Kuruşa çay satmak zorunda kalıyor 

Analizimize 'keskin soruyu yönelterek' başlayalım! Hükümet Karadeniz'de çay tarımını, tütün ve şeker pancarında olduğu gibi bitirmek mi istiyor? IMF'nin dayatmasıyla 2001 yılında çıkarılan "15 günde, 15 yasa" ile Türkiye'de şeker pancarı ve tütün tarımı ağır bir darbe aldı. Tütün üretimi neredeyse 1923 yılı seviyesine indi. AKP yönetimi tarafından mısır şurubu kotasının devamlı arttırılması neticesinde pancar üretimi de ağır darbe yedi. Şimdi sırada çay mı var? 

Doğu Karadeniz Bölgesinde sadece Giresun, Trabzon, Rize ve Artvin'de tarımı yapılan, özellikle Trabzon, Rize ve Artvin'de yaşayan yüz binlerce ailenin başlıca geçim kaynağı olan çay üretiminde rekolte azalmaya başladı. 2010 yılında 1.5 milyon ton olan rekolte, geçen yıl 1.2 milyon tona düştü. Bu sene için beklenen rekolte ise yaklaşık 1 milyon ton. Özellikle Trabzon'da çok sayıda üretici çay tarımından çekiliyor! Rekolte azalmasına rağmen, hükümet 2012 yılında çaya 1.1 TL fiyat verdi. Bir karşılaştırma yaparsak, ÇAYKUR'a satılan bir ton çayla ancak bir ton gübre ya da 1.5 ton da 'ot' alınıyor. 

Özel sektör yarı fiyatına alıyor 

Çay üreticileri ürünlerini ÇAYKUR'a satmak istiyor zira özel sektöre ait çay fabrikaları bu ürünün kilosuna 60 - 70 Kuruş arasında fiyat veriyor. Bizim edindiğimiz bilgilere göre, 40 Kuruş teklif eden çay fabrikası bile var! Üreticiye 'ister sat, ister satma' yaklaşımını da gösteren özel sektörün verdiği fiyat geçmiş yıllarda da farklı değildi. ÇAYKUR kontenjan yöntemiyle alım yaptığından mecburen üreticilerin bir bölümü özel sektöre ürününü satmak zorunda kalıyor. Zira çay bekletilebilecek bir ürün değil. Yerel ifadeyle 'çay geldiğinde' yani olgunlaştığında kesilip çay alım merkezlerine ulaştırılması gerekiyor aksi takdirde yine yerel ifadeyle 'çay kartlaşıyor', yani işlenme özelliğini kaybediyor. 

Dahası özel sektörde çok sayıda fabrika üreticiye 'yaş çay karşılığında işlenmiş kuru çay' öneriyor. Eğer üretici para istiyorsa, ödemeler 3 yıl sonraya bile sarkabiliyor. Dolayısıyla bölgede çok sayıda özel çay fabrikasının sicili halk nezdinde parlak değil! 

Rizeli protesto ediyor ama... 

Çay üretiminin merkezi Rize'de halk hafta boyunca ÇAYKUR'un alım politikasını eleştirerek, protesto gösterisinde bulundu. Hatta bir keresinde Karadeniz Sahil Yolu'nu trafiğe kapatarak, durumlarını Türkiye kamuoyundan haberdar etti. Bu eylemde bir Hacı Amca, sözü "3 kez bu hükümete oy verdim ama bir daha vermem" demeye getirdi. Ancak bu eylem bizlerin hatırına 2006 yılında Ordu'da fındık üreticisinin yaptığı eylemi getirdi. Ordu'da yolu kesenler, fındık fiyatını protesto etmişlerdi fakat bir yıl sonra yapılan seçimlerde Adalet ve Kalkınma Partisi, Ordu'da yine birinci parti çıkmıştı! (RECEP BAHAR - ANALİZ/ YENİ MESAJ)  [2]

Kynak: YENİ MESAJ GAZETESİ

[1] http://www.yenimesaj.com.tr/?haber,656282/rize-de-cay-isyani

[2] http://www.yenimesaj.com.tr/?haber,656318/cay-ureticisi-kan-agliyor