LAHEY ADALET DİVANI'NDAN İSRAİL'E KARŞI BİR SONUÇ ÇIKAR MI?

8 Eylül 2011 09:55 tsi
Türkiye, Mavi Marmara saldırısını Birleşmiş Milletler'in (BM) yargı organı Lahey Adalet Divanı'na taşımaya hazırlanıyor.

Lahey masalı

Türkiye, Mavi Marmara saldırısını Birleşmiş Milletler'in (BM) yargı organı Lahey Adalet Divanı'na taşımaya hazırlanıyor. Mavi Marmara saldırısında İsrail'i neredeyse haklı gören raporun ardından her türlü uluslar arası mecraya başvuru yapılacağı açıklanmıştı. Uzmanlar Lahey'den bırakın Türkiye lehine bir karar çıkmasını konunun adalet divanına taşınabilmesinin bile çok güç olduğu konusunda hemfikir.

Mavi Marmara saldırısı sonrasında İsrail'e uygulanacak yaptırımlar arasında, Mavi Marmara saldırısı ve Gazze ablukasını Lahey Adalet divanına taşınacağı açıklanmıştı. Peki BM'nin en üst yargı örgütü olan Lahey Adalet Divanı'ndan bir sonuç çıkar mı? Uzmanlar, uluslar arası hukukun bunu pek mümkün kılmadığını belirtiyor.

İsrail aleyhine kara çıkması imkansız
İki devlet arasındaki anlaşmazlıklara bakan Lahey Adalet Divanı'na bir konunun taşınması için öncelikle iki devletin de Lahey çözümünde mutabık kalması gerekiyor. İki devletten biri bunu kabul etmezse devreye BM Güvenlik Konseyi ve Genel Kurul giriyor. Bu iki kurulun, konunu Lahey'e taşınması için karar alması gerekiyor. Ama özellikle BM'de veto hakkı bulunan ülkelerin İsrail'le olan ilişkileri göz önüne alınırsa, BM kurullarından böyle bir kararın çıkmasının neredeyse imkansız olduğu sonucuna varılıyor.

İsrail açısından hiçbir bağlayıcılığı yok
İsrail Lahey'e gitmeyi kabul etti, ya da BM Güvenlik Konseyi veya BM Genel Kurulu'ndan Lahey kararı çıktı. Böyle bir durumda açılacak davada mahkeme Türkiye lehine dahi karar verse bu durumun İsrail açısından hiçbir bağlayıcılığı bulunmuyor. Daha öncesinde defalarca BM kararlarını ihlal eden İsrail, Lahey'den çıkacak kararı uygulamak zorunda değil.

Uluslararası ilişkiler uzmanı Prof. Dr. Beril Dedeoğlu:
Sonuç almanın çok da imkanı yok
Dava olarak sonuç almanın çok da imkanı yok. İki devletin arasındaki anlaşmazlık oraya taşınacak. Çok bir şey beklememek gerekiyor çünkü bağlayıcılığı yok. Türkiye Lahey'e gitse bile İsrail oraya gelmeyecektir. Dava sonuçlansa ve Türkiye lehine bir karar çıkarsa bu BM Güvenlik Kurulu gibi kurullarda bir referans olur. Ancak bir kamuoyu oluşmasına vesile olur ve Palmer Raporu kadük kalır.

Türkiye'nin tek taraflı götürme şansı yok
Bir konunun Lahey'e taşınabilmesi için anlaşmazlık halinde bulunan iki devletin de muvaffakiyetinin olması gerekiyor. İsrail böyle bir şeye razı olmayacaktır. Türkiye'nin tek taraflı götürme şansı yok. Mavi Marmara saldırısının Lahey'e taşınabilmesi için İsrail'in de buna "evet" demesi gerekiyor. Türkiye bunu BM Güvenlik Konseyi'ne taşıyabilir ancak buradan da bir karar çıkması zor görünüyor. Veto hakkı bulunan daimi üyelerden özellik ABD, İngiltere ve Fransa'nın İsrail'in aleyhine bir karar alması söz konusu bile olamaz. Gerçekçi olmak lazım.

1976'yı hatırlattı
1945 yılında kurulan oluşturulan Lahey adalet divanına Türkiye şimdiye kadar hiç başvuruda bulunmadı. 1976 yılında Yunanistan Ege kıta sahanlığı meselesini tek taraflı olarak Lahey'e taşımak istedi. Anca Türkiye'nin bu duruma karşı çıkması üzerine konu divana taşınamadı.

 

Kaynak: MİLLİ GAZETE {http://www.milligazete.com.tr/haber/lahey-masali-215182.htm}

Bu haber 1,129 defa okundu.