LİBYA'YI ŞİMDİ KİM YÖNETECEK?

26 Ağustos 2011 14:46 tsi
Ulusal Geçiş Konseyi içerisindeki, Kaddafi'nin eski adamları, aşiretler, İslami gruplar ve eski kralın ailesi arasında bir iktidar mücadelesi yaşanması bekleniyor.

Libya'yı kim yönetecek?

Ulusal Geçiş Konseyi içerisindeki, Kaddafi'nin eski adamları, aşiretler,  İslami gruplar ve eski kralın ailesi arasında bir iktidar mücadelesi yaşanması bekleniyor. Libya'da etkili olmak isteyen dış güçlerin, bu ülkedeki grupları kullanarak güç mücadelesi yapması durumunda, Libya'da istikrarın sağlanması uzun yıllar alabilir.

 Libya'da Kaddafi sonrasında siyasi yapının ne olacağı ve ülkeyi kimlerin yöneteceği merak ediliyor. Kurulmasının ardından NATO tarafından desteklenen Ulusal Geçiş Konseyi, Kaddafi'nin devrilmesinin ardından 6 ay içinde seçim yapılacağını vaat etmişti. Yeni dönemde, Ulusal Geçiş Konseyi içindeki gruplar arasında iktidar mücadelesi olması bekleniyor. Libya siyasetinin aktörleri şunlar: İsyana kadar Kaddafi'nin hükümetinde yer alan isyanın ardından ise hükümetten ayrılanlar isimler. İslami gruplar, eski kral İdris Senusi'nin torunu ve aşiretler. Libya halkının neredeyse tamamı bir aşiret mensubu. Bu aşiretler arasında bir uzlaşı yok, aksine rekabet ve düşmanlık var.

Libya tarihinde önemli aktör, Senusiler

Sufi bir tarikat olan Senusiler, Libya tarihinin en tanınan hareketi. Libya'nın işgal edilmesinin ardından İtalyanlara karşı mücadelenin liderliğini Senusiler yaptı. 1951 yılında Libya'nın bağımsızlığın kazansıyla Kral Muhammed idris tahta geçti.  1969 yılında kral İdris Türkiye'de tedavi görürken, Muammer Kaddafi darbe yaparak yönetime el koydu. İdris Senusi'nin 48 yaşındaki torunu  Muhammed Es Senusi tahtın vârisi olarak görülüyor. Senusi, 1988'de İngiltere'ye sürgüne gönderilmişti. Senusiler, Kaddafi'ye karşı başlatılan isyanı başından beri destekliyordu. Senusiler tarihsel güçlerini kullanarak iktidarda etikili olmak istiyor.

Kaddafi'nin eski adamları

Libya'da yeni dönemde ülke yönetiminde en çok etkili olması beklenenler ise Kaddafi'nin eski adamları. Bingazi ve çeşitli kasabalarda göstericilerin belli bir başarı göstermesi üzerine muhalefet saflarına katılan Mustafa Abdülcelil, Süleyman Mahmud Ubeydi ve Mahmud Cibril'in ülkede önemli aktörler olması bekleniyor. Kaddafi'nin Adalet Bakanı Mustafa Abdülcelil, isyanın başlamasının ardından hükümetten ayrılıp muhalefete geçen ilk kabine üyesi. Ulusal Geçiş Hükümetinin başkanlığını yapan Celil Harabi aşiretine mensup.

Kaddafi'yi ilk terk eden generallerden olan Süleyman Mahmud Ubeydi, şu an ulusal kurtuluş ordusunun komutanlığını yürütüyor. Mısır ve ABD'de eğitim görmüş stratejik planlama ve yönetim uzmanı Mahmud Cibril ise, isyandan önce Ulusal Ekonomik Kalkınma Kurulu'nun başkanlığını yürütüyordu.  Muhalefet saflarına geçince UGK'da yürütme kurulu başkanı ve dış ilişkiler temsilciği görevini üstlendi.

Aşiretler arası rekabet

Libya'da halkın geneli aşiret mensubu. Ülkenin en büyük aşiretleri, Zuvava,  Kadhafa, Mağariha ve Varfella. Bu aşiretlerin yanı sıra her şehirde birçok aşiret var. Yeni yönetim oluşturulurken aşiretlerin alacakları tavır ve aşiretler arasındaki düşmanlıklar da etkili olacak.

Diğer yandan ülkede göz ardı edilmemesi gereken İslami hareketler var. Ulusal geçiş hükümeti içerisinde başta Müslüman Kardeşler olmak üzere çeşitli İslami gruplar var. İslami grupların iktidarda etkin olmasına ise Kaddafi'nin devrilmesinde önemli rol oynayan NATO üyesi ülkelerin göz yummayacağı biliniyor.

Libya'nın zengin petrol yataklarında gözü olan batılı güçler ile Afrika'da etkili olmak için çalışmalar yürüten Çin ve Rusya'nın ülkenin şekillenmesinde rekabete girmesi bekleniyor. Dış güçlerin aralarındaki çatışmayı iç aktörleri kullanarak gerçekleştirmesi durumunda, ülkenin Afganistan ve Irak örneğinde olduğu gibi uzun yıllar sürecek bir istikrarsızlığa sürüklenme ihtimali var.

 

Kaynak: MİLLİ GAZETE {http://www.milligazete.com.tr/haber/libya-yi-kim-yonetecek-214227.htm}

Bu haber 1,672 defa okundu.