FUTBOLUN ARTAN GELİRLERİ YOLSUZLUĞA YOL AÇIYOR

5 Temmuz 2011 14:20 tsi
2010'da Avrupa'daki futbol pazarının büyüklüğü 10 milyar doları aşarken, Türkiye'de de üç büyüklerin geliri 600 milyonu geçti. Ancak yasal altyapıların ve denetim mekanizmasının aynı hızla gelişmemesi yolsuzlukları da beraberinde getiriyor.

Artan gelirler yolsuzluk oluşturuyor

2010'da Avrupa'daki futbol pazarının büyüklüğü 10 milyar doları aşarken, Türkiye'de de üç büyüklerin geliri 600 milyonu geçti. Ancak yasal altyapıların ve denetim mekanizmasının aynı hızla gelişmemesi  yolsuzlukları da beraberinde getiriyor.

Uluslararası Futbol Federasyonları Birliği (FIFA), Birleşmiş Milletler (BM) ve Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) veri ve raporlarından derlediği bilgiye göre, futbol ekonomisindeki hızlı gelişme, şike ve diğer yolsuzlukların da artmasına neden oldu. Özellikle son 5-10 yıllık dönemde, futbol ekonomisinin hızlı bir gelişme içinde olması, bu sektöre girenlerin sayısını da arttırdı.

Avrupa'daki futbol pazarının büyüklüğünün 10 milyar doları aşması ve futbol sektöründe kârların artmasının tüm spor sektöründeki yatırımların en çoğunun futbola yapılmasını sağladığı ancak bunun sonuçlarının ise özellikle son yıllarda olumsuz yönde görülmeye başlandığı kaydedildi.  Futbol sektörüne rahat bir şekilde girilmesi, yasadışı kazanç peşinde koşanlar ile kara para aklayıcılarının da Avrupa'da bu sektöre girmesine imkan sağladığına dikkat çekilirken, kulüplerin bir çoğunun tam profesyonel standartlarda olmamasının da futbolcu ile menajer ve kulüp ilişkilerinde yolsuzluklara neden olabileceği ifade ediliyor.

Türkiye'deki futbol ekonomisi
Türkiye'de futbol ekonomisinin büyüklüğü 500 milyon Avro'yu bulurken, bu ekonominin yakın bir zamanda 1 milyar dolara ulaşacağı tahmin ediliyor. Dünyada ise futbol ekonomisinin toplam büyüklüğü 150 milyar Euro'yu buluyor. Türkiye'de 2010'da üç büyük futbol kulübünün toplam gelirleri 600 milyon TL'yi geçti. Gelirlerin yüzde 32'sini yayın hakları oluşturuyor. Stadyum gelirleri ise yüzde 31'lik paya sahip. Reklam ve sponsorlukların payı yüzde 22 civarında. Türkiye'de, lisanslı taraftar ürünü satışları yüzde 15'lik paya sahip. Bu sezon toplam gelirler bir önceki sezona göre yüzde 35 artış gösterdi. Türkiye'de, taraftarın çok büyük bir kısmı dört büyükleri destekliyor. Bu kulüplerin piyasa değeri ise 2,7 milyar doları buluyor. Türkiye, Avrupa ülkeleriyle kıyaslandığında, lisanslı ürün satışı ile sponsorluk konusunda yeter bir paya sahip olamıyor. Türkiye'deki futbol ekonomisinin yüzde 2,5'i yalnızca derbi maçlarındaki bilet ve taraftar mağazası satışlarından oluşuyor. Futbol kulüplerinin en önemli gelir kalemlerinden birisi de naklen yayın gelirleri. Büyük kulüplerinin bütçelerinde bu gelirlerin oranı yüzde 55-60'a kadar çıkıyor. Ancak naklen yayın gelirleri sezonluk olarak oluşan puan sistemine göre belirlendiği için derbi ekonomisinin bu gelirlere direkt olarak katkısı bulunmuyor.

Türkiye'de futbol ekonomisinin büyüklüğü 500 milyon Avro'yu bulurken dünyada futbol ekonomisinin toplam büyüklüğü 150 milyar Avro'yu buluyor. Bu da Türkiye'nin Gayri Safi Milli Hasılası'nın neredeyse yarısı demek. Futbol ekonomisinin diğer sektörleri etkileme gücü de yüksek. Uzmanlar futbol ekonomisinin kendisi bir birim gelir yaratırken, diğer sektörlere dokuz birim para akıttığını vurguluyorlar.

Yolsuzluğa karşı alınabilecek önlemler
Futbolda, etkin ve caydırıcı önlemlerin alınması, özellikle de emsal cezaların etkin olmasının, şike ve benzeri yolsuzlukları azaltabileceği belirtiliyor. Futbol ekonomisindeki yolsuzlukların azaltılması için internet ortamındaki bahislerin daha etkin denetlenmesi, daha profesyonel ve kurumsal hale gelmelerinin teşvik edilmesi, en iyi ülke uygulamalarının örnek alınması, iyi yönetişim sisteminin sağlanması, uluslararası işbirliğinin sağlanması ve yaptırımlarda uluslararası standartlara uyulması öneriliyor. Futbol maçı sonuçlarının organize edilmesine imkan verebilecek tüm yasal boşlukların giderilmesi önerilirken, özellikle futbol bahis oyunlarındaki artışa dikkat çekiliyor.

Kulüplerin sağlam finans kaynağına sahip olması önemli
Bazı futbol kulüplerinin sağlam ve sürekli finansman kaynaklarına sahip olmamasının da yasal olmayan gelir kaynaklarına zemin hazırladığı belirtiliyor. Menajerlik sisteminin kurumsallaştırılmasının, şike ve benzeri olayların azalmasına neden olacağı ifade ediliyor. Sanayi haline gelen futboldan gelir elde edenlerin sayısının gün geçtikçe artmasının yanı sıra özellikle reklam ve sponsorluk gelirlerinin çok hızlı şekilde yükselmesi, bu sektöre olan ilgiyi daha da artırdı.

 

Kaynak: MİLLİ GAZETE {http://www.milligazete.com.tr/haber/artan-gelirler-yolsuzluk-olusturuyor-208378.htm}

Bu haber 688 defa okundu.