ABD FÜZE KALKANIYLA TÜRKİYE'Yİ TEST EDİYOR

31 Ekim 2010 12:21 tsi
Türkiye için “eksen kayması” tartışmaları devam ederken, “Türkler Batı’ya bağlılıklarını göstermeli” diyerek Ankara’yı uyaran Amerikan yönetimi bu kez de füze kalkanı konusunda uyarı yaptı.

Amerikan yönetimi Türkiye'ye füze kalkanı konusunda uyarı yaptı

Türkiye için “eksen kayması” tartışmaları devam ederken, “Türkler Batı’ya bağlılıklarını göstermeli” diyerek Ankara’yı uyaran Amerikan yönetimi bu kez de füze kalkanı konusunda uyarı yaptı

Portekiz’de yapılacak NATO zirvesine az bir süre kala füze kalkanı konusunda Ankara’nın üzerindeki baskı da artıyor. İngiliz Telegraph gazetesine konuşan üst düzey bir ABD’li yetkili, “Ankara’ya füze kalkanı projesinin Türkiye’nin batılı müttefikleriyle olan güvenlik ortaklığına bağlılıklarını gösteren bir test olacağını söyledik” açıklamasını yaptı. Gazete bu sözleri, “19 Kasım’da Lizbon’da yapılacak NATO zirvesinde Türkiye’nin vereceği karar Ankara’nın Batı ile ilişkilerinde çok önemli bir belirleyici olacak” ifadesiyle yorumladı.

Ankara’nın 3 talebi

Nitekim bir başka İngiliz gazetesi Financial Times da, NATO içinde füze kalkanı projesi konusunda tam bir ittifak bulunduğunu, tek ayak direyenin Türkiye olduğunu belirtti. Gazeteye göre Ankara’nın ABD’den 3 talebi var:

1) Füze kalkanı İran’a karşı bir proje olsa bile alınacak karar metninde İran’ın hedef olarak yer almaması,
2) Türk topraklarına konuşlanacak olan radardan elde edilecek bilgilerin İsrail ile paylaşılmaması,
3) Füze kalkanının tüm Türkiye’yi koruma altına alacak kadar geniş olması.

İsrail basını daha önce Ankara’nın NATO ülkesi olmayan İsrail ile bilgi paylaşımı konusunda Amerika’dan olumlu yanıt aldığını yazmıştı. Telegraph, ABD’nin baskılarının Türk askeri çevrelerinde sonuç verdiğini, Türk ordusunun kurmay kademesinin füze radarının nerelere yerleştirilebileceği konusunda alternatifleri içeren bir rapor hazırladığını belirtti.

NATO zirvesinde füze kalkanı konusunda yapılacak oylamada tüm NATO üyelerinin “evet” oyu kullanması gerekiyor. Sadece Türkiye’nin “hayır” demesi durumunda bile proje çöpe gidiyor.

Türkiye kumarını dikkatli oynamalı

VATAN, Lizbon zirvesi öncesinde Türkiye’nin füze kalkanı konusundaki tavrını ve olası sonuçlarını ABD’nin önde gelen düşünce kuruluşlarındaki Türkiye uzmanlarına sordu:

Türkiye’nin İran şartı anlaşılabilir

Steve Flanagan (CSIS): Füze kalkanı projesi NATO müttefikleri arasındaki birliği göstermesi açısından son derece önemli. Türkiye bu kalkan projesine katılmak istemediğini öne sürerse, bu şüphesiz Türkiye’nin ittifak içindeki duruşunu zedeler. Türkiye’nin şartlarından biri olan İran’ın tehdit olarak gösterilmeme şartı anlaşılabilir. NATO, 1949 Washington Anlaşması’nda dahi Sovyetler Birliği’ni açıkça tehdit ülke olarak anmamıştı.

NATO birliğine zarar verilmemeli

Steve Clemons (New America Foundation): Türkiye ve Amerika ilişkilerini şu anda yeniden gözden geçirmekteler. Son ve beklenmedik bir takım gelişmelerle birbirlerinin üstüne soğuk su dökerek uyandırmış oldular. Türkiye artık olanlara sadece tepki gösteren değil, kendi kendine hareket eden bir pozisyona giriyor. Türkiye’nin genişletilmiş ve zenginleştirilmiş bir NATO’dan uzak kalması hatadır. Türkiye kumarını oynarken gerçekten çok dikkatli oynamalı ve NATO birliğine zarar vermemeye dikkat etmeli. Türkiye’nin yeni NATO planlarına karşı çıkması stratejik olarak negatif sonuçlar doğurabilecek gelişmelere neden olabilir.

Türkiye pazarlığı huy haline getirdi

Henri Barkey (Carnegie Endowment for International Peace): NATO’nun Türkiye dışındaki 27 ülkesi İran’dan tehdit görüyorum demekte. Türkiye ise ben İran’ı tehdit olarak görmüyorum ve sizin tehdit algınızı ciddiye almıyorum demekte. NATO gibi bir ittifaktaki bir müttefiğin bu şekilde davranması önemli. Türkiye’nin buna benzer konularda, sürekli bu tür itirazları öne sürmesi nedeniyle ‘zor bir müttefik’ imajı, iş yapılması güç bir ortak imajı pekişiyor. Türkiye diğer ülkelerin gözünde sürekli pazarlık yapan, bunu huy getiren bir ülke haline geliyor.

Eksen kayması tartışması başlar

Charles A. Kupchan (Council on Foreign Relations): NATO içinde geniş bir konsensus olduğu dikkate alındığında, Türkiye’nin vetosu stratejik birlik konusunda ciddi soru işaretlerinin doğmasına neden olacaktır. Sistemi veto etmediğinde ama kendisinin katılımını sınırlığında ise birçok NATO tartışmalarından uzak kalmış olacaktır. Türkiye’nin yeni sisteme karşı çıkması halinde Türkiye’nin doğuya doğru kayışı veya eksen kayması tartışmalarının daha açık bir şekilde sinyali olmuş olacaktır.

Can sıkıntıları ortaya çıkar

Steven Pifer (Brookings Institution): Türkiye’nin İran’ın açıkça tehdit olarak gösterilmemesi koşulu kabul edilebilir ama bu yeni savunma sisteminin İran’a karşı oluşturulduğu ise aşikar. Benim fikrim, eğer Türkiye radar sistemine ev sahipliği yapmayacağını belirtirse, bazı can sıkıntıları ortaya çıkacaktır.

Ayrılış süreci yaşanabilir

Ariel Cohen (Heritage Foundation): Şimdi top Ankara’da. Türkiye çok önemli bir seçim yapacak. Eğer Türkiye bu sisteme katılmamaya karar verirse, bu Türkiye’nin NATO güvenlik çıkarlarından ayrılma anlamına gelebilecek, kritik bir karar olarak tarihe geçecek. Türkiye Batı’dan stratejik olarak ayrılış sürecini yaşarken, bu karar bir büyük kulaç ve gelecekteki gelişmelere temel oluşturacak bir gelişme olarak tarihe geçer.

ABD ile ilişkiler zora girer

Joshua Walker (German Marshall Fund): Eğer Türkiye ‘hayır’ derse transatlantik uyumdan ve tarihi birlikten uzaklaştığına dair algıları daha da kuvvetlendirir. Türkiye’nin BM Güvenlik Konseyinde İran’a karşı alınan ambargo kararına ‘hayır’ oyu düşünüldüğünde, bir başka ‘hayır’ oyu oldukça önemi yüksek ve Amerikan-Türk ilişkilerinin çok zor bir dönemine gelmiş olur. Türkiye ‘evet’ dediğinde ise ikili ilişkilerin çok ihtiyacı olan ivmeyi ve Türkiye’nin transatlantik ittifaka ve ABD-Türkiye ortaklağına olan desteğinin sürdüğünün bir göstergesi olarak öne çıkacaktır.(İlhan TANIR/VATAN WASHİNGTON)

 

Kaynak: GAZETEVTAN {http://haber.gazetevatan.com/fuze-kalkani-turkiye-icin-bir-test/337676/1/Gundem}
 

Bu haber 613 defa okundu.