RUSYA' DA KIRMIZI ALARM!

Çernobil felaketi hortlayabilir ! Buğday fiyatları yükseliyor Bir diğer tehlikeli gelişme ise dünyanın tahıl ambarı olan Rusya’nın buğday ihracatını kuraklık yüzünden yasaklaması.

Rusya tarihinin kayıtlardaki en feci yangınları 47 gündür sürüyor. Ülke çapında 180 bin hektarlık alana yayılan ve en az 50 cana malolan yangınların 588 adeti kontrol edilebilmiş değil. Son 24 saat içinde 248 yangın daha çıktı. 2000 km çapında bir alan felaket bölgesi. Başkent Moskova başta olmak üzere birçok şehir dumana boğulunca halka maske dağıtılmaya başlandı.

Görüş mesafesi 100 metreye kadar düştüğü için tüm uçuşlar iptal edildi. Meteoroloji Müdürlüğü ise dumanların yeryüzünden 15 bin metre yükselerek stratosfere ulaştığını duyurdu. Uzmanlar, sera etkisi oluşturan bu “kalkan” yüzünden hiçbir alçak basınç cephesinin Moskova üzerine ulaşamayacağını, bu yüzden kentteki duman ve aşırı sıcakların en az beş gün boyunca süreceğini belirtiyor.

Nükleer tesis kurtuldu ama
Hangarların yanmasına seyirci kaldıkları gerekçesiyle kovulan Rus komutanlar ise “İtfaiye, yakınlardaki zenginlerin daçalarını söndürmeye gitmişti” diyerek kendilerini savundular. Şimdi en büyük endişe “Çernobil hortlar mı” sorusu... Rusya Acil Durumlar Bakanı Sergey Şoygu, dün Moskova’da düzenlediği bilgilendirme toplantısında şunları söyledi: “Moskova’ya 400 km mesafedeki Sarov nükleer tesisine yaklaşan yangını durdurduk. Fakat asıl felaket, yangının batıdaki kırsal bölgelere yayılması durumunda yaşanabilir. Ukrayna sınırına yakın Bryansk’daki binlerce hektar alanda, 1986’daki Çernobil nükleer santrali faciasından kalan aşırı derecede radyoaktif madde birikimi var. Yangın buralara yayılırsa, Çernobil küllerinden doğar. Duman ve külle birlikte gökyüzüne yükselen radyoaktif maddenin nereye yol alacağını şimdiden tahmin edemiyoruz. Geçen hafta orada iki yangını söndürdük, fakat durum kritik. Gözlem noktaları kurduk. Dua etmekten başka yapacak bir şey kalmadı.”

Torf kömürü yakıyor

Rusya’daki yangınların kaynağı, aşırı sıcaklar yüzünden kendiliğinden alev alan kurutulmuş bataklıklardaki “torf” (bataklık kömürü). Yerin 50 metre derinine kadar inen, tamamen çürümemiş organik madde tabakası torf, nem oranı belirli bir derecenin altına düştüğü zaman çürüme reaksiyonu devam ettiği için iç ısısı 600 dereceyi bularak içten içe yanmaya başlıyor. Bu bataklıklar, 60’lı yıllarda tarım yapma amacıyla kurutulmuştu. Toprağın tarım yapılmayacak kadar asitli olduğu sonradan anlaşılmıştı. Başbakanı Vladimir Putin, yangınları önlemek üzere bataklıkların yeniden su altında bırakılmasının 1 milyar dolar yatırım ve birkaç yıl zaman gerektireceğini söyledi.

Buğday krizi kapıda

Rusya’da yangınları tetikleyen aşırı sıcaklar, 2008’de dünya çapında şiddet olaylarına neden olan küresel gıda krizinin bir benzerini yeniden tetikleyebilir. Tahıl fiyatları son iki yılın zirvesine çıkarken, dünyanın en büyük üçüncü buğday ihracatçısı olan Rusya başta olmak üzere birçok ülkeden kötü haberler geldi:
* Ekilebilir alanlarının yüzde 20’sini kaybeden Moskova, buğday ihracatına yıl sonuna kadar yasak getirdi. Başbakan Vladimir Putin, “Dünya tahıl stoklarının durumundan endişeliyim. İç fiyatların yükselmesine izin veremeyiz” dedi.
* Moskova, BDT ülkelerinden de aynı yönde adım atmasını istedi.
* AB, Kazakistan ve Ukrayna da kuraklıkla mücadele ediliyor. Rekor oranda düşük rekolte bekleniyor.

Fiyatlar yüzde 50 arttı
* Fiyatlar bir ayda yüzde 50 artınca, iki yıl önceki protestolarda kan dökülen Mısır, halka, “Dört ay yetecek kadar buğdayımız var” diye güvence verdi.
* Sağanak yağış ve seller, Kanada’da buğday tarlalarını vurdu. Yüzde 35 düşük rekolte bekleniyor.
* Dünya pirinç üretiminin 1/3’ünü yapan Çin son sellerle boğuşuyor. Üretimi yüzde 5-7 düşecek.
* Tek umut, ABD ve Avustralya’da bereketli bir hasat olacağı beklentisi. Aksi halde dünyayı yeni bir gıda krizi bekliyor.

Putin’e yardıma hazırız mesajı

Başbakan Tayyip Erdoğan, orman yangınlarıyla mücadele eden Rusya’nın Başbakanı Vladimir Putin’e telefon ederek, “yardıma hazırız” mesajı verdi. Yangınlarından üzüntü duyduğunu belirten Erdoğan, ölen Rusya vatandaşları için de başsağlığı diledi. Erdoğan, Türkiye’nin yangın söndürme uçaklarının ve diğer yardım malzemelerinin Rusya’dan gelecek talepleri karşılamaya hazır olduğunu belirtirken, Putin gerekirse çağrıda bulunacağını ifade etti.

Haber3