1944'TE TÜRK'ÜN DİNİ NE İDİ?

14 Haziran 2010 23:25 tsi
Demek ki neymiş? 1940'lı yallarda Türk'ün dini, Kemalcilik olarak isimlendirilen CHP'nin altı oku imiş. Şimdi anlıyor musunuz eski tüfek CHP'lilerin altı ok ile ilgili inanlarını? Bunun adı "dine karşı din"dir

1944’te Türk’ün dini ne idi?

Kışkırtıcı bir başlık... Ama bu sorulu başlık, dikkati çeksin diye konulmadı. Zira gerçekten böyle bir soru(n) var. 1940'lar, "Bir milletin idaresini ele alsanız; ilk önce neyi değiştirirsiniz, sorusuna "dilini değiştirirdim" diye cevap veren filozofun icraatta olduğu yıllardır. Ebedi Şef, dünyadan elini eteğini çekmiş, yerine Milli Şef gelmiş. Tek parti dönemi bütün ceberutluğuyla hüküm sürmekte. Küçük harfle "halkın", (yani Cumhuriyet Halk Fırkasının dışında kalan "halk"ın) kendi başına kaldığında "Geldi İsmet, Gitti Kısmet." vecizesini icat ettiği yıllar... Eşref Edip merhumun Kara Kitab'ında anlattığı camilerin ahır yapılışını gördüğü ve bunları Yunan'ın denize dökülüşünden yirmi yıl sonra tekrar yaşadığı için, Egelilerin "Gitti Yunan, Geldi Halk Fırkası" dediği yıllar... Harf "ücük"leşmeye; kelime "tilcik"leşmeye; cümle "tümce"leşmeye doğru gidiyor. Millet kıtlıktan kıvranmakta, karne ile ekmek kuyruğuna girmekte.

Ankara'da Türk Dil Kurumu Lugat Kolu, Türkçe Sözlük çalışmaları yapıyor. İbrahim Nemci Dilmen, Lenguistik Kolbaşısı Maraş Saylavı Hasan Reşit Tankut, Ordu Saylavı Prof. Ali Canip Yöntem, Gaziantep Saylavı Dr. Mehmet Ali Ağakay, Maarif Vekili Hasan Ali Yücel'in de destek ve katkıları ile hazırlanan Türkçe Sözlük'ün birinci baskısı hazırlanmış. Yapıt, "Kurumun Koruyucusu, Genel Başkanı, Ulusal Önderimiz, Sevgili Cumhur Reisimiz İsmet İnönü'nün Yüce Katına" sunulmuş. Diğer takdim cümleleri şöyle: "Yeryüzünün ateşten ve kandan korkunç bir tamu içinde kıvrandığı ve ondan doğan darlıklarla sıkıntıların, savaşla barış arasında düğümlenen bilmecelerin Onun Yüksek Başında çözüldüğü şu çetin çağlarda bile Büyük Önderimiz dil davasını güler gözlerinden ve sever gönüllerinden bir an olsun ıraklaştırmamışlar, bütün çalışmalarımızda dayanağımız, öncümüz, güvenimiz olmuşlardır."

Bu takdim cümleleri ile başlayan Türkçe Sözlük'ün sayfalarına yakından bakalım derken din kelimesi dikkatimizi çekiyor. Şöyle diyor. Din: 1. İnsanların Tanrı'ya inanış ve bağlanışları. Din ve dünya işleri ayrıdır. 2. Bu konuda tutulan yollardan her biri. Müslüman dini, Hıristiyan dini. 3. İnanılıp çok bağlanılan fikir veya ülkü. Kemalizm Türkün dinidir.

Bu tarif, Cumhuriyet döneminin bu ilk Türkçe Sözlük'üne ait. Üstelik bu sözlük devlete ait TDK'nın yayını. Kapak baskısı 1945'i, iç sayfa baskısı 1944'ü gösteriyor. Maarif Bakanlığının bütün okullarında, üniversitelerde alanında tek kaynak...  O dönemde tahsil gençliğine verilen mesaj açık. 1. Türkün dini İslamiyet değil, Kemalizm'dir. 2. Din ve dünya işleri ayrıdır. Pekiyi Kemalizm'den maksat ne? Ona da bakalım. Kemalizm: Kemalcilik.  Madde bizi başka bir maddeye yönlendiriyor. Kemalcilik: Türkiye Devletinin temel yasasını ve Türk yurtseverlerinin siyasal inanını meydana getiren altı ilkenin topu... Altı okla simgelenen bu ilkeler şunlardır: Cumhuriyetçilik, milliyetçilik, halkçılık, devletçilik, lâyiklik ve inkılapçılık...

Demek ki neymiş? 1940'lı yallarda Türk'ün dini, Kemalcilik olarak isimlendirilen CHP'nin altı oku imiş. Şimdi anlıyor musunuz eski tüfek CHP'lilerin altı ok ile ilgili inanlarını? Bunun adı "dine karşı din"dir. Bu hem bir özlemin ifadesidir hem de fiilî bir uygulamanın. 1940'lı yıllardan bu yana altı ok'u din olarak belleyen, bu dinin dışında başka bir din kabul etmeyen hakimler, savcılar, üniversite profesörleri, gazeteciler, yazarlar, iş adamları, bürokrasi ve partililer... Böyle yetişen nesil hâlâ iş başında kimi yerlerde. Sadece sayılan bu toplumsal tabakalar ile yetinilmediği ve bunun halka da benimsetilmeye çalışıldığı göz önüne alınırsa fotoğraf daha net olarak önümüze çıkacaktır. Bu inançla yetişen insanların ezanın tekrar Arapça okunmasına, İmam-Hatip Okulu, İlahiyat Fakültesi, Kur'an Kursu açılışlarına nasıl bakacakları aşikârdır. Ortanın Solu söylemine kadar bir ideolojik söylem olarak sağ ve sol yoktu ama din denilince Kemalizm adı altında CHP'nin altı ok'unu anlayan ve kasteden kişiler hep vardı. Merak etmeyin bugün de var.

Bu sözlüğün ikinci baskısı 1955'te, üçüncü baskısı 1959'da yapılmış. Kelime hazinesi biraz artsa da anlamlandırmanın değişmediğini anlıyoruz. Hazırlayan isimlere bakıyoruz. Dr. Mehmet Ali Ağakay'ın Dr.'si gitmiş ve yeni isimler eklenmiş: Nurettin Artam, Hasan Eren, Samim Sinanoğlu ve Ferit Devellioğlu. Bakalım din maddesinde bir değişiklik var mı? Evet, var. Dinin tanımı biraz genişlemiş ve değişmiş. Tabii aradan şu kadar yıl geçti, gerçi DP kurulmadı, demokrasiye geçilmedi ama az kaldı. Bilim, kültür, toplum alanında büyük ilerlemeler olduğuna göre bu ilerleme dinin tarifine de yansıyacaktır. Okuyalım. "Din: 1. İnsanların Tanrıya inanış ve bağlanış veya varlıkları ve davranışları kutsal ve kutsal dışı diye ikiye ayırmaktan ibaret olan tasarımlar ve işlemler sistemi. (Vay be, tarife bak mı dediniz. Ben de öyle dedim. Bugün bu tarifi yapabilecek ve anlayabilecek adam daha anasının karnından doğmadı.) 2. Bu konuda tutulan yollardan her biri. Müslüman dini, Hıristiyan dini 3. İnanılıp çok bağlanılan fikir veya ülkü. Atatürkçülük Türkün dinidir." Sayın Sözlük Kurulu şu sorulara ne yazık ki cevap vermemiş. Acaba bir din olarak adlandırılan  Kemalizm/Atatürkçülük dininin Tanrı'sı kimdir? İtikat ve İbadet esasları nelerdir? Cenneti, cehennemi, kitabı ve diğer kutsalları var mıdır?

1944 baskılı Türkçe Sözlük, Atatürkçülük'e yer vermemiş. 1959 baskısı yer vermiş. Bakalım neymiş Atatürkçülük. "1.Atatürk'ün açtığı devrim ve kalkınma yolu. 2. Bu yolda yürümenin gerektiğine inanış." Hayret, fercin kaba tabirine yer veren sözlük, Atatürkçülük'ü bu kadar anlatmış, Kemalcilik'i kaldırmış, Kemalizm'i de Atatürkçülük diye karşılamış ve öylece bırakmış.

Bu geçen süre içinde Kemalcilik neden Atatürkçülük'e çevrildi, Atatürkçülük niçin açıklanıp somutlanmadı, bilmiyoruz. Bu arada tarihi bir şeyler yaşanmış olmalı. Onu da tarihçilere bırakalım ve soralım. Osmanlı Türkçesinin en önemli sözlüklerinden biri olan Redhouse'da veya bir ansiklopedik sözlükte bu tür ifadeler geçseydi acaba Batılılar, Türkler için ne düşünürdü? İkinci Dünya Savaşı'na girseydik Türkler hangi din üzerine ölmüş olacaktı? Türk, (TDK'ya göre) 1960'tan sonra Atatürkçülük dininden neden çıktı? Hangi dini benimsedi? Neden?

 

Kamil Yeşil-Milli Gazete,http://www.milligazete.com.tr/makale/1944te-turkun-dini-ne-idi-166723.htm

Bu haber 1,836 defa okundu.