MADEN KAZALARI YÜZDE 95 ÖNLENEBİLİR

22 Mayıs 2010 11:12 tsi
Zonguldak’ta 30 maden işçisini grizu patlaması sonucu kaybettik.Oysa uzmanlar,Türkiye’deki maden kazalarının önlenebilir nitelikte olduğunu kaydediyor.

Madenlerde kazalar yüzde 95 önlenebilir  

Zonguldak’ta 30 maden işçisinin grizu patlaması sonucu hayatını yitirmesi gözlerin bir kez daha kömür ocaklarına çevrilmesine yol açtı. Uzmanlar Türkiye’deki maden kazalarının önlenebilir nitelikte olduğunu kaydediyor. 

ÖDTÜ Maden Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tevfik Güyagüler, kömür ocaklarında önlem alınması halinde kazaların yüzde 95 oranında zalacağını bildirdi. Prof. Dr. Güyagüler, son yıllarda dünyada kazalar azalırken, Türkiye’de artmasının nedenlerinin incelenmesi gerektiğini vurguladı. Daha 1983’te Enerji Bakanlığı bünyesinde kendisinin de yer aldığı bilirkişi heyeti önerilerinin yerine getirilmediğine işaret eden Güyagüler, şunları söyledi: “Türkiye kaza oranı bakımından Avrupa’da birinci, dünyada üçüncü. Çin’de de çok fazla kaza oluyor. Ancak üretilen kömür miktarı milyar tonları geçiyor. Madenciliğin üç ayağı var: işveren, çalışan ve denetimci. Her birinin ayrı ayrı irdelenmesi gerekiyor. Kömür madenciliğine yatırım yapılmadan 540 metre altında asgari ücretle işçi çalıştırılmaz. En önemli eksikliklerin başında havalandırmaya önem verilmemesi geliyor. Eğer her türlü önlemi aldıktan sonra kaza oluyorsa o zaman bunun adı kaderdir. Türkiye’de her türlü maden kazasını biliyorum, gidip bilirkişilik yaptım. Benim deneyimlerime göre, eğer Türkiye’de gerekli önlemler alınırsa kaza riski yüzde 95 azalır.”

Kazalar önlenebilir nitelikte
Öte yandan Türkiye Taşkömürü Kurumu’nda örgütlü Genel Maden İşçileri Sendikası’nın (GMİS) raporunda, özel işletmelerde 100 bin tona isabet eden ölüm oranının 2009 içinde 2.46 kat arttığını fakat kazaların ‘önlenebilir’ nitelikte olduğu belirtiliyor. Raporda vurgulanan başlıklar şöyle:
* Havzada 2000–2009 arasında 25 bin 655 iş kazası yaşandı, 63’ü ölümle sonuçlandı.
* Kazaların çoğu önlenebilir nitelikte.
* Kazalarda; işletmecilik hataları, denetim ve her kademede eğitimin yetersizliği etken oluyor.
* Kazaların nedenleri: Gazlar, göçük, nakliyat, malzeme taşıma ve diğerleri...
* Büyük kazalarda ilk sırada grizu patlaması yer alıyor. 
* Kazaların üretim–çalışan sayısı ilişkisine bakıldığında; 2000–2002 arasında düşüş, 2005’ten sonra artış var.
* 10 bin ton tüvönan (işlenmemiş cevher) üretime isabet eden kaza sayısı 2008’de 8.2 iken, 2009’un 11 aylık dönemde 12.1’e çıktı. Bu dönemde kuruma 2009 başında 3000 işçi alınmış olduğu, tüvönan üretimin günlük 7.400 tondan 10 bine çıktığı görülüyor. Yani yeni işçi alımı, üretimde ve kazada artışı beraberinde getirdi.
* İş kazalarına karşı yeraltı kömür işletmeciliğinden ana kurallardan vazgeçilmemeli. Bu kurallar şöyle: İşletmecilik kurallarına uyulmalı, iki havalandırma grubu olmalı, yeraltı çalışmalarında en az iki ayrı yoldan yerüstü bağlantısı olmalı, kurtarma teşkilatı olmalı, ocak içindeki makineler alev sızdırmaz özellikte olmalı, boşluklara ferdi maskeler verilmeli, gazlar kontrol altına alınmalı..,
* Etkin denetim yok: Teknik nezaretçi, ücret yönünden işletme sahibine bağlı. Ücretin işletmeden alınarak devletçe verilmesi denetimin bağımsız olmasını sağlar. (YENİ MESAJ) [1]

Meclis’e sunulan ‘maden’ raporundan önemli tespitler

250 kişi, 44 bin madeni nasıl denetler?

Zonguldak'taki felaket, bir kez daha Türkiye'de maden ocaklarındaki kazaların artış nedenlerini, çözümlerini ve ihmalleri tartışmaya açtı. Bu konuda Meclis'e sunulan bir rapor, ilginç tespitler ortaya koyuyor: 2003 yılından sonra yapılan özelleştirmelerle birlikte kazalar arttı. Enerji Bakanlığı'nın denetimleri yetersiz. Gelişmiş ülkeler kazaların önüne geçti ama Türkiye'de hala 'kader' deniliyor.

 Zonguldak'taki grizu patlamasında 30 işçinin göçük altında kalması ve 28'inin hayatını kaybetmesi ile sonuçlanan olay, Türkiye'deki maden ocaklarındaki kaza ve ölüm oranlarındaki artışı bir kez daha gözler önüne serdi. İstatistiklere göre, Türkiye iş kazaları bakımından dünyanın en güvensiz ülkeleri arasında bulunuyor. Ayrıca tüm dünya genelinde iş kazaları açısından 3'ncü sırada yer alan Türkiye, Avrupa ülkeleri arasında maalesef birinci durumda.

2003'ten itibaren artış
Maden ocaklarındaki kazalarda, özellikle 2003 yılından itibaren artış gözleniyor. Maden işletmelerinde gerçekleştirilen özelleştirmeler ve taşeron firmaların ocakları işletmeye başlamasıyla birlikte, güvenlik tedbirlerinde yetersizlik ortaya çıktı.

İstatiklere göre, 2002'de 17, 2003'te 22 işçi hayatını kaybetti. Özelleştirmelerden sonra, kaza ve ölüm oranlarında bir artış başladı. 2004'te 68, 2005'te 121, 2006'da 79, 2007'de 76, 2008'de 66, 2009'da 92 ve 2010'un ilk 5 ayında 69 işçi, maden ocaklarında hayatını kaybetti. Aynı kazalarda yaralanan ve malulen emekliye ayrılan kişilerin sayısı ise 14 bin 379'u buluyor.

Meclis'e sunulan rapordan tespitler
TMMOB Maden Mühendisleri Odası'nın 5 Mart 2010 tarihinde hazırladığı ve Meclis'e sunduğu raporda, iş kazalarının nedenleri ve istatistiklere ilişkin ilginç tespitler yer alıyor. Raporda Türkiye'nin iş kazalarında dünyada üçüncü, Avrupa'da birinci sırada yer aldığı belirtilirken, "Özel maden işletmelerinde, işçi sağlığı ve iş güvenliği önlemleri genellikle maliyet unsuru olarak görülmektedir" deniliyor.

2009'da 92 işçi hayatını kaybetti
Maden kazalarında son yıllarda belirgin olarak artış görüldüğü kaydedilen raporda, "2008 yılında 43 maden çalışanı iş kazası sonucu yaşamını yitirmişken, 2009 yılında bu 92'ye çıkmıştır. 2010 yılının ilk 2 ayında ise 21 olmuştur. Ancak bu sayı daha yüksek olduğu tahmin edilmekte ve hayatını kaybedenler içerisinde maden mühendisleri de bulunmaktadır" ifadesine yer veriliyor.  İşçi sayısı başına düşen kaza ve ölüm sıralamasında bütün sektörlerin başında yer aldığı kaydedilen raporda, "Bu nedenle madencilik sektörü daha yakından izlenmeli, değerlendirilmeli ve kaza önleme çalışmalarına daha fazla ağırlık verilmelidir" diye çağrıda bulunuyor.(MİLLİ GAZETE) [2]

 

Kaynak:

[1] YENİ MESAJ GAZETESİ,http://www.yenimesaj.com.tr/index.php?haberno=10002238&tarih=2010-05-22

[2] MİLLİ GAZETE,http://www.milligazete.com.tr/haber/250-kisi-44-bin-madeni-nasil-denetler-164009.htm

 

Bu haber 2,401 defa okundu.