HEDEF ŞANGHAY İŞBİRLİĞİ ÖRGÜTÜ MÜ?

13 Nisan 2010 10:40 tsi
Kırgızistan'da yönetimin değişmesi en iyi kime yaradı?

Hedef Şanghay İşbirliği Örgütü mü?

BUSH iktidara geldiğinde kendisine bir tür Mesih rolü biçerek dünyayı dönüştürme görevini üstlendi. Bu doğrultuda, ABD'nin stratejik çıkarlarının olduğu her yerde o meşhur renkli devrimler yürürlüğe kondu. Ukrayna'da başladı, Gürcistan'da devam etti ve nihayetinde Kırgızistan'da mola verdi. 2005 yılında Kırgızistan'da yaşanan halk ayaklanmasının arkasından Rusya'ya yakın duran Askar Akayev devrildi ve yerine Bakiyev geldi. Bakiyev hem halk desteğini hem de başta ABD olmak üzere Batı'nın desteğini arkasına aldı. Halk ayaklanmasını takip eden aylarda Şanghay İşbirliği Örgütü'nün ABD'ye meydan okuyan kararının altına Kırgızistan da imza attı. Bakiyev'in göreve gelmesinden sonra da Kırgızistan bu tutumunu değiştirmedi . Washington yönetimi bu şoku atlatamadan bu sefer de iktidara gelmesinde katkıları bulunduğu Bakiyev, ABD'nin Afganistan operasyonu için kullandığı Manas üssünü kapatma kararı verdi. Her ne kadar daha sonra bu karardan vazgeçilse de Bakiyev için sonun başlangıcına giden sürecin düğmesine basılmasına neden oldu.
*
KIRGIZİSTAN'DA petrol fiyatlarına yapılan zamma muhalefet ve halk tarafından gösterilen tepkiyle başlayan isyan Bakiyev yönetiminin iktidardan devrilmesiyle son buldu. Rusya, vakit kaybetmeden bu konuyla Moskova'nın ilgisi olmadığını açıkladı. Ortaya çıkan emareler Rusya'yı doğrularken bir başka bölge dışı devleti de işaret ediyordu. Petrol fiyatlarına zam yapılması olayı bana başka bir halk ayaklanması olan 2007 yılında Myanmar'da (Burma) yaşanan Safran Devrimini hatırlattı. O günlerde Myanmarda petrol fiyatlarına yapılan zam Budist rahipler tarafından protesto edildi. Daha sonra bu protestoya halk ve öğrenciler de destek verince cuntaya karşı büyük bir halk ayaklanmasına dönüştü. Ülkeyi yöneten asker” cunta sert bir şekilde bu ayaklanmayı bastırdı. Bush yönetimi, bu isyanı sonuna kadar destekledi. Zira ABD, uzun süreden beri Myanmar'daki askeri yönetimi uzaklaştırarak kendisine yakın bir yönetimi getirmek istiyordu. Çünkü Myanmar'daki askeri yönetimin Çin'le birlikte hareket ederek Hint Okyanusunda Amerikan çıkarlarına karşı denge oluşturmuşlardı. Daha sonra bu ayaklanma birkaç ay sonra Çin'e sıçradı. Bu sefer de Tibet'teki Budistler Çin yönetimine karşı ayaklandı ancak
başarılı olamadı.
*
KIRGIZİSTAN'DA yönetimin değişmesi en iyi kime yaradı?
Bu sorunun cevabı çok da karmaşık olmasa gerek. Her şeyden önce, yönetimin değişmesi Rusya ve Çin'in işine gelmedi. Çünkü Bakiyev onlar için iyi bir müttefikti. Öte taraftan Manas üssünün kapatılmasıyla Bakiyev'le yolları ayrılan ABD'nin Avrasya coğrafyasına yerleşmesi için ilk adım olan Afganistan ve Pakistan'ın güvenli bir üs haline getirilmesi ve İran'ın pasifleştirilmesi politikası açısından jeostratejik konumu nedeniyle Kırgızistan'ın daha uygun hale gelme olanağı doğdu. Fakat şu gerçeği de unutmamak gerekiyor! Kırgızistan ve benzer bölge ülkelerinde yönetime gelen liderlerin ABD ile herhangi bir sorunları yoktu. Gerçek şu ki onlar Çin-Rus ekseninin cazibesine kapılmışlardı. Rusya ve Çin'in güçlü olduğu bir Avrasya'da var olmak için Atlantik veya Pasifik okyanuslarının ötesinde bir güce güvenmek kendi şartları içerisinde bir bölge devleti için intihar anlamına geliyordu.
*
MOĞOLİSTAN, Tacikistan ve Özbekistan'a dikkat! Şimdi Moğolistan'da kıpırdanmalar var. Ancak İç Moğolistan bölgesi nedeniyle Çin Moğolistan'daki gelişmelere kayıtsız kalamaz. Zira Çin'deki Moğolların Moğolistan'la birleşmeyi istedikleri bir gerçek. Moğolistan'dan sonra sırada belki Tacikistan hatta Özbekistan var. Dikkat edilirse bu fay hattı üzerindeki kırılmaların hepsinin ortak bir özelliği var; o da bu ülkelerin hepsinin Şanghay İşbirliği Örgütü'nün üyesi olması... En başından beri vurguladığımız tek gerçek ABD'nin Obama ile birlikte ne pahasına olursa olsun Avrasya'dan payına düşeni almak için mücadele edeceğidir. Dahası, ABD'nin gözü sadece kendi payında değil öteki oyuncuların da payında gözü var ve kimsenin tek başına oyun kurucu olarak sahaya inmesini istemiyor. Çünkü Soğuk Savaşın galibi ABD için Avrasya savaş ganimeti olarak görülüyor.

Barış Adıbelli-Tercüman

Kaynak: TERCÜMAN GAZETESİ,http://www.tercuman.com.tr/v1/yazaryazi.asp?id=10014

Bu haber 761 defa okundu.