UYGUR AÇILIMI

22 Aralık 2009 16:33 tsi
Gündemdeki hızlı değişim, kuşkusuz Uygur sorununu da yakından etkiledi ve giderek Türk kamuoyundaki tesirini kaybetti. Ancak bu tesiri her daim yüreğinde yaşayan bir avuç insanın gündemi hiç değişmedi...

Uygur Açılımı

5 Temmuz’da Urumçi’de yaşananlar halen hafızalarımızda tazeliğini koruyor. Ancak hiçbir şey zamanın aşındırıcı gücüne dayanamıyor. Hayat dinamik ve hızla akıyor. Temmuz ayından bugüne dünya ve Türkiye gündemi çok hızlı değişti. Gündemdeki bu hızlı değişim, kuşkusuz Uygur sorununu da yakından etkiledi ve giderek Türk kamuoyundaki tesirini kaybetti. Ancak bu tesiri her daim yüreğinde yaşayan bir avuç insanın gündemi hiç değişmedi... İşte bu bir avuç insandan biri olan Dünya Uygur Kurultayı Başkan yardımcısı Seyit Tümtürk ve Gökbayrak dergisi editörü Dursun Süydünlü geçtiğimiz hafta üniversitede beni de ziyaret ettiler. Uygurlar konusunda Türkiye’de ve dünyada en yetkin isimlerden birisi olan sayın Tümtürk hazır bizi ziyarete gelmişken biz de Doğu Türkistan konusunda aklımıza gelen tüm soruları sorma imkanı bulduk...
*
SEYİT Tümtürk biraz üzgün ama geçmişe göre daha umutlu bir bakışı var. 5 Temmuz’daki Urumçi ayaklanması, yeni başlangıcın işareti olarak gördüklerini söylüyor ve hiçbir şeyin artık eskisi gibi olmayacağının altını çiziyor. Tabi aslında ortaya çok ilginç bir tablo çıkıyor. Örneğin, zaman zaman bir araya geldiğim Çinli gazeteciler de Türk-Çin ilişkilerinde hiçbir şeyin artık eskisi gibi olmayacağını söylüyor. Dolaysıyla, aslında Çinliler ve Uygurlar benzer bir söylem üzerinde fikir birliğine varıyorlar gibi... İşin şakası bir tarafa Çinliler bu konuda oldukça ciddiler. Uygurların cesur bir adım olarak yorumladıkları Başbakan Erdoğan’ın “adeta soykırım” ifadesini Çinliler bir türlü hazmedemediler ve misilleme için yanıp tutuşuyorlar.
*
SEYİT Tümtürk’e son günlerde medyada çıkan Rabia Kadir’in vize için başvurduğu haberlerini sorduğumda ise, bu haberlerin gerçeği yansıtmadığını Rabia Kadir’in henüz vize için başvurmadığını belirterek önümüzdeki aylarda bu konuda sürpriz bir gelişme olabileceğini ifade etti.
*
UYGURLARIN, her ne kadar Türkiye’nin gündeminden çıksa da hükümetin halen gündeminde olduğunu kaydeden Tümtürk, Mesut Yılmaz döneminde yayınlanan genelgenin de geçtiğimiz Eylül ayında Başbakan Erdoğan’ın yeni bir genelgesiyle yürürlükten kaldırıldığını söyledi. Gerçekten bu önemli bir gelişme. Fakat burada bir pürüz daha var gibi; o da 2000 yılında Çin’le imzalan suçluların iadesi anlaşması... Bu anlaşma nedeniyle sürgünde veya ülkesini terk etmiş olan Uygurlar Türkiye’ye gelemiyor. Zira çoğunu Çin, suçlu olarak ilan ediyor ve iade talebinde bulunuyor.
*
OBAMA yönetiminin göreve gelmesiyle birlikte Amerikan dış politikasında yaşanan eksen değişimi, kendisini Türk dış politikasında da hissettirdi. Uzun zamandan beri Rusya ve Çin etkisi altında bulunan Avrasya coğrafyasına Türkiye müttefiki ABD ile birlikte yeniden dönüyor... Tümtürk’e göre Başbakan Erdoğan’ın Obama ile görüşmesinde muhtemelen Uygurların da konuşulduğunu ifade ediyor ve ABD ve Türkiye’nin Afganistan stratejisinin çok daha geniş bir perspektiften bakılması gerektiğini vurgulayarak bu strateji içinde Uygurların önemine vurguda bulunuyor. Dolaysıyla, bu değerlendirmeden çıkan sonuç Uygurlar’ın Avrasya güç dengesinin önemli bir unsuru ve artık göz ardı edilemez olduğu gerçeğidir...
*
BUNCA yıldır, Doğu Türkistan davası içerisinde yer aldığını söyleyen Tümtürk, 5 Temmuz olaylarının ardından Türk halkını Doğu Türkistan davasını desteklemede hiç bu kadar fedakar ve cüretkar görmediğini ifade ederek, Uygur sorununun yeni bir döneme girdiğini ve Çin’in artık bu sorunun çözümünü daha fazla uzatamayacağını söyledi.
*
BU arada, Uygur konusunda beklenmedik bir gelişme oldu. Elli gün önce 27 Uygur Vietnam üzerinden Kamboçya’ya geçerek burada Birleşmiş Milletler Mülteciler Komiserliği yetkililerine siyasi sığınma talebinde bulunmuş, talepleri incelenirken Çin de boş durmayıp Kamboçya nezdinde girişimlerde bulunarak bu Uygurların iadesini talep etmişti. Hatta geçtiğimiz günlerde Kamboçya’yı ziyaret eden Çin Devlet Başkan yardımcısı Xi Jingping’in gündemini bile Uygurların iadesi oluşturuyordu. Çin’in bu girişimleri maalesef sonuç verdi ve 20 Uygur birkaç gün önce Kamboçya tarafından Çin’e iade edildi. Gelen haberlere göre bu Uygurlar idam edilecek. Geçtiğimiz yıl Nepal’den iade edilen Şir Ali isimli Uygur’un Çin’de derhal idam edildiğini hatırlarsak, bu 20 Uygur’un akıbetinin farklı olmayacağı görülmektedir. Bu bağlamda, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi üyesi olan Türkiye’nin bir takım girişimlerde bulunması gerekiyor... Bu, Gazze’yi unutmayan milletimizin Başbakan Erdoğan’dan bir talebidir...
*
SONUÇ olarak, eğri oturup doğru konuşalım. Her şeyin bir bedeli, bir maliyeti var. Türkiye’nin yeni dış politika açılımına Uygurları dahil etmesinin bir takım getirileri olduğu gibi katlanılması gereken bir takım götürüleri ve oldukça yüksek bir maliyeti bulunmaktadır. Hele konu Çin ise, muhakkak bu konuda biraz maliyetine katlanmamız gerekecek. Maliyeti ne olursa olsun, dünya Türklüğünün koruyucusu ve kollayıcısı olan Türkiye’nin mazlum soydaşlarına her şart ve ortam içerisinde yardım elini uzatması tarihin kendisine yüklediği bir görevdir...

Barış Adıbelli-Tercüman

Kaynak. Tercüman Gazetesi,http://www.tercuman.com.tr/v1/yazaryazi.asp?id=10014

 

 

Bu haber 836 defa okundu.