BİR AÇILIM DA RTÜK'TEN

7 Eylül 2009 13:54 tsi
Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), özel radyo ve televizyonların saat sınırı olmadan farklı dil ve lehçelerde yayın yapabilmesinin önünü açacak bir düzenleme yapıyor.

Vatandaşla Kürtçe arasındaki mevzuat perdesi kalkacak 
 
RTÜK'ün 'özel tv'lerde Kürtçe yayın çalışması' tartışılıyor

RTÜK’ün özel kanallardan 4 saat farklı dil ve lehçelerde yayın yapabilmesi için başlattığı çalışmayı, Kürtçe yayın yapan yayın kuruluşları yöneticileri “Olumlu ve geç kalınmış adım” olarak değerlendiriyor. Ve şöyle diyorlar: “Mevcut şartlarla bir haberin kurgusu 1.5 saat sürüyor. Çünkü önceden Kürtçe seslendirme ve yazılı metin vermemiz gerekiyor. Ardından da Türkçe seslendirilmiş halini... Eğer, bu adım atılırsa vatandaşla bizim ve Kürtçe’nin arasındaki mevzuat perdesi kalkacak”

Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), özel radyo ve televizyonların saat sınırı olmadan farklı dil ve lehçelerde yayın yapabilmesinin önünü açacak bir düzenleme yapıyor. Böylece, “Türk Vatandaşlarının Günlük Yaşamlarında Geleneksel Olarak Kullandıkları Farklı Dil ve Lehçelerde Yapılacak Radyo ve Televizyon Yayınları Hakkındaki Yönetmelik” değişikliğiyle, programlar, haber, eğlence ve kültür konularıyla sınırlı kalmayacak. Türkçe alt yazı zorunluluğu kaldırılacak. 2006 yılında RTÜK’ten imzaladıkları taahhütname karşılığında farklı dil ve lehçelerde yayın yapma izni alan 3 kuruluş Diyarbakır Gün ve Söz TV ile Şanlıurfa Radyo Medya yöneticileri yeni düzenlemeyi değerlendirdi. Yayın kuruluşu yöneticileri yapılacak düzenlemenin zorunlu ve geç kalmış bir adım olduğunu ve TRT Şeş’in de bu sayede yasallaştığını söyledi. Teknik anlamda tanınan yayın hakkıyla yayın yapmanın oldukça zor ve zahmetli olduğuna dikkat çeken yayıncılar, düzenlemeyi tartışılan ’demokratik açılım paketi’nin de ilk hamlesi olarak görüyor. Bu konudaki görüşler şöyle:

‘Evet çok olumlu ama geç bir adım’

Diyarbakır Gün TV Genel Müdürü Diren Keser

TRT 6 açıldığında farklı dil ve lehçelerde yayın yapacak özel kanallara pozitif bir ayrımcılık yapılması gerektiğini dile getirmiştik. Bizce adaletli olmayan bir tutum ortaya çıkmıştı. RTÜK dışında böyle bir yayının oluşması eşit rekabete aykırıydı. 2005’teki yasa aynen yürürlükte halen haftada 4 saat televizyon, 6 saatte radyoda Kürtçe yayın yapabiliyoruz. Bunlarda konu ve altyazı sıkıntısı var. Mevcut anlayışla yayıncılık sürdürülemez. Yarın 24 saat yayın yapın dense bile şu anki yasayla bu iş çok zor. Konu sınırlandırmaları yüzünden eğitici öğretici faaliyetlerde bulunamıyoruz. Başbakan daha önce Bülent Arınç’ı göreve getirerek RTÜK’te bir değişiklik olacağının sinyalini vermişti. Olumlu bir tutum ama çok geç kalınmış bir hareket. Hala netliği yok. Hâlâ rahat yayın yapamıyoruz. Üstümüzde mahalle baskısı var. Şu andaki konjonktürde demokratik açılım var. Kürtçe serbest deniliyor ama gerçekte Kürtçe rahat kullanılmıyor. Gün TV muhalif çizgide olduğu için çok büyük sıkıntılarla karşılaşıyor. Son 1.5 ay içerisinde 360 bin TL ceza kesildi. Temyize gönderdiklerimizle birlikte RTÜK tarafından bize kesilmiş

‘Düzenlemeyle TRT 6 da yasallaşacak’yaklaşık 540 bin liralık ceza bulunuyor. Demokrasi herkes içindir. Demokrasi birilerinin tekelinde olmamalı.

‘Düzenlemeyle TRT 6 da yasallaşacak’

Diyarbakır Söz TV Genel Yayın Yönetmeni Ömer Büyüktimur

TRT Şeş’in ve farklı dil ve lehçelerde yayın yapma yetkisi alan kuruluşların 24 saat yayın yapmasına yönelik yasal boşluğu doldurmak için yapılan bir çalışma. Yapmak zorundaydılar çünkü TRT 6 da şu anda aslında yasal bir düzlemde yayın yapmıyor. Demokratik açılımın bir parçası olduğunu düşünüyorum. Sevindirici bir gelişme. Biz şuan RTÜK’ün bize tanıdığı yayın hakkını kısıtlı zaman imkanlarıyla değerlendiriyoruz. TRT Şeş istediği gibi yayın yaparken biz yaptığımz her yayın için alt yazı ve seslendirme yapmak zorunda kalıyoruz. Onun için canlı yayın yapamıyorduk. Eğer bu düzenleme hayata geçerse yayıncılıkta büyük bir rahatlama olur. Tabii bu bizim 24 saat Kürtçe yayın yapacağımız anlamına gelmiyor. Türkçe yayına da devam ederiz. Çünkü Diyarbakır’da sadece Kürtler yaşamıyor. İzleyicimize rahatça ulaşabiliriz. Bir dilin ya da lehçenin yasak olması yayın yapılamaması çok ayıp ve bu da gecikmiş bir hamle. Mevcut şartlarla bir haberin kurgusu 1.5 saati buluyor. Bir de hemen ardından Türkçe seslendirilmiş halini vermek zorundasın. Günde 2 haberi zor veriyorduk.

‘1 saatlik program için 10 saat çalışıyoruz’

Şanlıurfa Radyo Medya Genel Yayın Yönetmeni Mustafa Arısüt

Kürtçe yayınla ilgili açılım paketi içinde bir düzenleme olacağı duyumunu almıştık. Kesintisiz yayın hakkı verilse bile mevcut prosedürle yayın yapabilmek mümkün değil. Hafta içi 1 saatlik program için 8-10 saat çalışıyoruz. Çünkü önceden seslendirme ve yazılı metin vermemiz gerekiyor. Bu yüzden canlı yayın yapıp, konuk alamıyoruz. Eğer düzenleme hayata geçerse sadece Kürtçe değil Zazaca ve Arapça yayına da başlayacağız. Yayın iznini aldığımızdan beri kesintisiz Kürtçe yayın yaptık. Önce Kürtçe tercümenin istenmemesi gerekiyor. Daha önce RTÜK’ün elinde Kürtçe bilen personel yoktu. Artık Kürtçe bilen eleman var. Yayının normal diğer kanallar gibi takip edebilir varsa bir suç unsurunu tespit edip, ceza kesebilir. Şu anda bize potansiyel suçlu muamelesi yapılıyor. Yapılan değişiklikler olumlu gelişmeler ama geç kalınmış bir adım. Vatandaşla bizim ve Kürtçe’nin arasındaki mevzuat perdesi kalkacak.

Öğretim amaçlı yayın olmayacak

RTÜK yapmayı planladığı değişiklikle, şu anda hafta içi televizyonlar için günde 45’er dakika, radyo için ise 1 saat olan yayın süresini 24 saate çıkarmaya hazırlanıyor. Ayrıca Kürtçe yayın yapan kuruluşlardan istenen alt yazı, zaman ve konu kısıtlamalar da kalkacak. Kürtçe yayın yapacak televizyon ve radyolar haber, eğlence ve kültür programları dışında gençlik ve tartışma programları dahil olmak üzere her konuda program yayınlayabilecek. Ancak yeni düzenleme çerçevesinde dil eğitimi ve öğretimine izin yok. RTÜK önümüzdeki hafta konuyu görüşecek.

Siyasetçiler ne dedi?

MHP: Yanlış yoldan dönmeleri lazım

MHP Grup Başkanvekili Mehmet Şandır

Bu, RTÜK’ün kararı değildir. Bu siyasi iktidarın kararı ve siyasi karardır. AKP iktidarının, AB talepleri doğrultusunda gerçekleştirmeye çalıştığı bir projedir. Biz MHP olarak vatandaşlarımızın ana dillerinde gündelik hayatlarında konuşmalarını, insan hakkı olarak görüyor ve destekliyoruz. Ama bunu bir topluluk hakkı, hukuku haline getirirseniz, o zaman bir siyasi varlık oluşturursunuz. Bir dil etrafında insanları toplamak, egemenlik, bağımsızlık taleplerini karşılamak, sömürgecilik metodudur. Bu bir ayrışma projesidir.

MHP Genel Sekreteri Cihan Paçacı: Sayın Devlet Bahçeli, Meclis grubunda yaptığı konuşmada, “demokratik açılım”da bir yol haritasına dikkat çekmişti. Bu projenin üç aşamalı olarak uygulanacağı uyarısında bulunmuştu. Birinci aşama gerçekleştirilmeye başlamıştır. Karşılıklı bir ateşkes sağlanması yönünde gizli bir anlaşma, özel televizyonların denetimsiz bir şekilde yayını, İmralı canisinin tecrit koşullarının iyileştirilmesi, yerleşim bölgelerinin isimlerinin Kürtçe’ye çevrilmesi, Kürtçe’nin seçmeli ders olmasının önünün açılması gibi hususlar vardı. İkinci aşamada ise yasal değişiklikler gündeme gelecek. Burada da kapsamlı bir af öngörülecektir. 3. aşamada da Anayasa’da belirli maddeler değişmeye başlayacaktır. Tüm bu yapılanlar, adım adım yeni bir devlet kurmaya doğru götürmektedir.

Bölünme iddiası Kürtlere hakaret

DTP Grup Başkanvekili Selahattin Demirtaş

Türkiye’nin kuruluşundan bu yana, birlikte yaşamış halklar tekleştirilmek suretiyle kültürleri yok sayılmaya çalışılmıştır. Bazılarının iddia ettiği gibi bir dil üzerinden yeni bir halk yaratılmıyor. Var olan, kendi anavatanında yaşayan Kürtlerin varlığı ve dili bir şekilde kabul edilmiş olacak. Yoksa Kürtler Kürtçe konuşmuyorlar da hükümetin atacağı bu adımlarla konuşacaklarmış gibi söyleyip, bölünme korkularını yaymaya çalışmak, son derece haksız ve bu ülkede yaşayan Kürtlere büyük bir hakarettir. Sanki bu ülke tehlikeye girecekmiş gibi düşünmek, bu ülkedeki Kürtlere hakarettir. Binlerce yıl daha birarada yaşamamızın teminatı bu özgürlükler olacaktır. Kendi dilini, kültürünü özgürce yaşadığı sürece Kürtler bu ülkeye kendilerini bağlı hissedecektir. Yoksa asimile etmek suretiyle birlik sağlanacağı düşünüyorsa, bunun olmayacağı son 30 yılda görülmüştür. Kürtlerin büyük kısmı “ayrılmak istemiyorum” dedikten sonra, hiçbir güç onları ayrmada başarılı olamaz. Yıllardır yasaklı olan bu dillerin güçlenebilmesi için pozitif bir desteğe ihtiyaç vardır. RTÜK’ün yapacağı değişikliği önemsiyoruz. Havada kalmaması için daha da teşvik edilmesini istiyoruz.

Bu çalışma 8 ay önce başlamıştı

RTÜK eski üyesi Şaban Sevinç

Özel televizyon ve radyolarda Kürtçe yayın yapılması konusundaki yönetmelik değişikliği çalışması, ben üye iken, yaklaşık 8 ay önce başladı. Yeni değil yani. TRT Şeş gibi limitsiz yayın konusunda çalışma sürdürülüyordu. Üyeler, bu düzenlemeye çok katı yaklaşmıyorlar. Ama özellikle eğitim amaçlı kullanılması konusunda sıkıntı olabilir. Ben, TRT Şeş’ten sonra özel televizyon ve radyolarda süre sınırlamasını sürdürmenin bir anlamı kalmadığını düşünüyorum. 

Kaynak: Vatan Gazetesi,http://haber.gazetevatan.com/Vatandasla_Kurtce_arasindaki_mevzuat_perdesi_kalkacak/257965/1/ 

Bu haber 488 defa okundu.