''TARDİGRAD'' UZAY BOŞLUĞUNDA YAŞAMAYI BAŞARDI

10 Eylül 2008 11:11 tsi
"Deniz ayısı" olarak da bilinen boyu en fazla iki milimetreyi geçmeyen 8 ayaklı omurgasız minik hayvancık "tardigradlar", uzay boşluğunda ve radyasyonunda hayatta kalmayı başardı.

ANKARA - "Deniz ayısı" olarak da bilinen boyu en fazla iki milimetreyi geçmeyen 8 ayaklı omurgasız minik hayvancık "tardigradlar", uzay boşluğunda ve radyasyonunda hayatta kalmayı başardı.
     Yaklaşık bir yıl önce yapılan ve sonuçları dünkü Current Biology dergisinde yayımlanan araştırmada, ilk kez bir hayvanın uzay boşluğunda böyle bir denemeye tabi tutulduğunun altını çizen bilim adamları, geçen Eylülde bir Rus Soyuz füzesiyle fırlatılan Avrupa uzay aracı FOTON-M3'teki tardigradların 270 km irtifada uzay boşluğuna bırakıldıklarını belirttiler.
     43 deneyden birisi olan bu araştırma sonrasında Dünya'ya dönen kapsüldeki tardigradların büyük bölümünün, sadece uzay boşluğuna değil, dünya ortamından en az bin kat fazla ve yaşayan organizmaların büyük bölümü için öldürücü ultraviyole (mor ötesi) ışınlarına dayanmayı başardıklarını gören bilim adamları, minik hayvancıkların suyla temas eder etmez hiçbir biyolojik değişiklik göstermeden derin uykularından (hibernation) uyandıklarını ve hatta normal şekilde çoğalmaya başladıklarını fark ettiler.
     Sıfırın altında 272 dereceden artı 151 derece sıcaklığa kadar dayanabilen bu hayvancıkların ayrıca atmosferin 300 katı basınçtan da etkilenmedikleri görüldü.
     Genellikle yosun ve likenler doğal yaşam alanları olan tardigradlar, çok uzun süre, bazen yıllarca susuz kalmaya ve kuraklığa dayanabiliyor, bitki ve suyun bulunduğu her yerde toprakta, denizlerde ve tüm enlemlerde yaşayabiliyorlar.
     Bilim adamları şimdiye dek, başka küçük hayvancıklarla ve döküntülerle beslenen 600 ayrı tür tardigrad tespit ettiler. Bazılarının ağızlarında iğne biçimli bir hortumla sebzelerin içindeki suyu emdikleri görüldü.

"TARDİGRAD"  Nedir?

     Tardigrad böceği, büyüklüğü bir toplu iğne başından fazla olmayan, doğadaki "en dayanıklı" canlılardan biridir. Laboratuvar deneylerinde -272⁰C'de helyum içine atılmış; eksi 192⁰C'de 20 ay süreyle bırakılmış ve 92⁰C de eter, alkol ve diğer zararlı kimyasal maddeler içine atılarak haftalarca kaynatılmış olan Tardigrad, normal ısıya döndürülüp, su verildiğinde tekrar yaşamaya başlamıştır. Bu minik canlının beyni, iki gözü ve sindirim sistemi vardır. Ancak kalp ve akciğerleri yoktur. Kuru ortamlarda büzülerek dokularındaki suyun buharlaşmasını sağlar. Bu sırada Tardigrad'ın oksijen tüketimi hemen hemen durur. Kurumuş Tardigradlar rüzgarla başka yerlere taşınır ve gittikleri yeni bölgelerde elverişli ortam bulunca (ıslak yosunlar ya da nemli yerler gibi) tekrar yaşama dönebilirler.

Görsel Bilim ve Teknik Ans., Cilt 1, s.24

 

Bu haber 446 defa okundu.