RUSYA'NIN OSMANLI'YA SAVAŞ İLANI

2 Kasım 2007 02:20 tsi
Osmanlı Donanması'nın birinci komutanı Amiral Souchon,29 Ekim 1914'te sabah karanlığında Sivastopol ve Novorossisk ve 30 Ekim'de Odesa limanlarını bombaladı.

1914'ün yazında,bütün dünyanın savaş durumu alması üzerine Osmanlı Devlet'i siyasi diplomasini hızlandırdı.2 Ağustos 1914'te Almanya ile Osmanlı Devleti arasındaki İttifak Antlaşması, Sadrazam Said Halim Paşa ve Alman Büyükelçisi Wangerheim tarafından imzalandı. Bu antlaşmaya Said Halim Paşa'nın Yeniköy'deki yalısı ev sahipliği yaptı. Bu önemli antlaşmanın şartları şunlardı:

Said Halim Paşa Hükümeti Almanya ile yapılan ittifak'ın yanında başka ülkelerle de ittifak arayışına girdi. . 10 Ağustos 1914'te Alman savaş gemileri Goben ve Breslav'ın Osmanlı sularına girmesi sonucu 17 Ağustos'ta İngiltere, Fransa ve Rusya büyük elçileri sadrazamı ziyaret ederek eğer Osmanlı savaş sonuna kadar tarafsız kalırsa toprak bütünlüğünü taahhüt altına alınacağı garantisi verdiler. Bu konu üzerinde bazı görüşmeler yapılsa da savaşın hızlanması ile ve bu görüşmelerden herhangi bir sonuç çıkmadı.

Bu sırada,Almanların savaş gemileri Göben ve Breslav 10 Ağustos 1914'de Osmanlı sularına girmiş ve Çanakkale boğazına gelmişti. Gemilerin kılavuz bir gemi eşliğinde boğazın güvenli bir yerine getirildiği ve bu işlemin Enver Paşa'nın emriyle gerçekleştirildiği Said Halim Paşa ve Cemal Paşa'ların bu olaydan haberi olmadığı ileri sürülmekteydi.Bu olay üzerine Yeniköy'deki yalıda toplanan hükümetin ileri gelenleri gemilerin satın alındığını ve Osmanlı Devleti'nin tarafsızlığını koruduğunu ilan ettiler.Gemilere Yavuz ve Midilli adı konularak boğazlar gemi geçişine kapatıldı. 

Bu arada ilginç bir gelişmer yaşandı. Osmanlı Donanması'nın birinci komutanı Amiral Souchon nereden geldiği belli olmayan bir emirle 29 Ekim 1914'te sabah karanlığında Sivastopol ve Novorossisk ve 30 Ekim'de Odesa limanlarını bombaladı.

29 Ekim akşamı bu olayı haber alan Said Halim Paşa, Bâbıâlî'de hükümetin ileri gelenleri ile bir toplantı yaptı. Said Halim Paşa kendisinden habersiz işler yapıldığını ve katiyen harbe taraftar olmadığını söyledi. Eğer kendisinin fikrine iştirak edilmiyorsa hemen çekilmeye hazır olduğunu ve harp taraftarlarının memleketin mukadderatını ellerine almalarını istedi. Bunun üzerine Enver Paşa yeminle olaydan haberdar olmadığını ve şimdiye kadar birşey yapmamış olduğunu ifade etti.Bu toplantıdan hiçbir netice alınmadan nâzırlar ayrıldılar. Padişah V. Mehmed olaydan 30 Ekim günü yani Kurban Bayramı'nın ilk günü haberdar olmuşdu. Bayram alayına ve Muâyede Resmi'ne Said Halim Paşa,rahatsızlığı sebebiyle katılamayacağını bir tezkire ile bildirdi ve ardından da istifa etti. Muâyededen sonra bütün nazırlar Said Halim Paşa'nın yalısına giderek,stifasını geri almasını istediler.Said Halim Paşa ancak "hadisenin tamiri ve alakadarlara tarziye vermek şartı ile" istifasını geri aldı. 

Paşa istifasını geri aldıktan sonra yapılan tolantılarda sulhun korunması benimsendi.Rusya büyükelçisine bir nota gönderilerek Karadeniz'de yaşanan olayın barış içerisinde çözümlenmesi istendi. Ancak Rusya bu notaya olumlu cevap vermedi.31 Ekim'de Rus,1 Kasım'da da İngiliz ve Fransız büyükelçileri İstanbul'dan ayrıldı.Bu durum karşısında yapılan toplantılarda mevcut durum gözden geçirildi ve padişaha olayın anlatılarak Rusya, İngiltere ve Fransa ile harp halinde bulunmak gerektiğinin bidirilmesi kararlaştırıldı. Bu karar sonunda bazı nazırlar istifa ettiler.İstifaları kabul edilerek yerlerine atamalar yapıldı. Bu atamalar sırasında Bursa Valisi olan Said Halim Paşa'nın kardeşi Abbas Halim Paşa Nâfi'a Nezaretine atandı.

2 Kasım 1914'de Rusya , 5 Kasım 1914'te de İngiltere ve Fransa Osmanlı'ya savaş ilan ettiler. Osmanlı da bu ülkelere cihat ilan etti.

 Cihat fetvası pek çok dile çevrilerek dünyanın dört bir yanındaki müslümanlara gönderildi. Osmanlı beş cephede savaşa katıldı. Kafkasya, Kanal ve Filistin cephelerinde başarılı olunamadı.Ancak Çanakkale Savaşları'nda üstün başarı gösterildi.Yine Irak cephesinde, Kut-el Amara'da başarılar elde edilmiştir. 

Bu haber 1,710 defa okundu.