1 Ocak 1990

Müslüman olmayan Türk olamaz mı?

Bugünkü konumuz İsmet Özel´in savı: "Müslüman olmayan Türk olamaz."
     Gagavuz Yeri´nde Komrat kasabasında bir uluslararası toplantıdayız. Bir Gagavuzlu aydın, konuşmasının bir yerinde dedi ki; "Biz elhamdülillah Hıristiyanız, ama dilimiz Türkçe, biz Oğuz Türk´üyüz."
     Değerli şair İsmet Özel ise "Hayır siz Türk olamazsınız, çünkü Müslüman değilsiniz" diyor. 
    Bir bölük Gagavuz aydını Yunanistan´a gidiyor. Oradaki iki Gagavuz köyünü geziyor. "Biz Türk´üz, siz de..." deyince, "Türkler bizi Rum´sunuz diyerek buraya gönderdiler. Siz de geldiniz Türk´üz diyorsunuz..." Meğerse Yunanistan´la Türk-Rum değişiminde Trakya´daki iki Gagavuz köyünü de göndermişiz...
     Gagavuzlar 13. yüzyılda Selçuklu saltanat kavgalarında Konya´dan Bizans´a sığınmış ve Hırıstiyanlaşmış bir Türk topluluğu... Çevrede bulunan diğer Türklerle karışarak bir yapı oluşturmuşlar. Dilleri İstanbul Türkçesine çok yakın. Gagavuzya Moldova´da...
     Türkiye Cumhuriyeti kurulurken, yakın geçmişin acılarından ders alınarak karışıklıklardan arındırılmış bir insan dokusu oluşturulmak istenildiği bilinen bir konu. Temel olarak Müslümanlık alındı. Lozan´da en çok direndiğimiz tartışma konularından birisi de bu oldu. Avrupalılar, Müslümanlardan ana dili Türkçe olmayanları da azınlık yapmak istediler. Atatürk ve heyetimiz ise bunu kabul etmedi. "Bizim sınırlarımız içinde yaşayan Müslümanlar Türk´tür" denildi ve kabul ettirdik. Azınlıklar ise Müslüman olmayanlardı.
     İsmet Özel, "Türk" derken, Türkiye Türklüğünü esas alıyorsa söylediği doğrudur.
     Ancak! Toplumbilimlik anlamda Müslüman ile İslam bilimlik anlamındaki mümin-Müslüman´ın ayrı olduğunu hatırlamak gerekir.
     İslami anlamda bile Müslüman ile mümin-Müslüman farklıdır.
     Müslüman topluluğuna giren kişi Müslüman sayılır. İman ise kalbin derinliklerinde olan bir gerçekliktir.
     Yani bir kişinin toplumluk kimliği Müslümanlık olabilir, ama kendisi inançlı Müslüman olmayabilir.
     Sözgelimi Boşnakların kimliği Müslümanlıkla belirlenir. Ama bu bütün Boşnakların imanlı olduğu anlamına gelmez.
     Ben, inançlı bir Müslümanım. Bütün Türklerin de ve hatta bütün insanların da Müslüman olmasını isterim. Hatta doğru anlayış olduğuna inandığımdan Ahmet Yesevi çizgisinde Müslüman olmalarını isterim...
     Ancak benim bu isteğim, yalın ve açık gerçeği yok saymamı gerektirmez.
     Yalın ve açık gerçek Türklerin Müslüman olmadan önce de Türk oldukları olgusudur. "Göktürk Kitabeleri" denilen Orkun Yazıtları´nda üstelik çok yüksek bir millet bilinci vardır.
     Türklerin yoğun bir biçimde İslamlaşmaları ise 10. yüzyılın başından itibaren başlamıştır. Sözgelimi kuzey Kafkasya´daki Türklerin Müslümanlığı 200 yıllıktır.
     Bugün Gagavuzlar, Sahalar, Çuvaşlar Ortodoks Türklerdir. Tıvalar Budist, Altaylar Şamanist, Hakasların ise kimisi Ortodoks, kimisi Şamanist...
     Tarihin, toplumbilimin ve açık gözlemin ortaya koyduğu gerçekler bunlardır.
     Yine de her düşünen kişinin kendisine göre bir Türk tanımı yapması ve bu Türk´ü anlatması da onun hakkıdır. "Bence" diye başlayan bir ifadeye ne diyebiliriz ki?..
     Kişi kendisini ne hissederse o olmak hakkına sahiptir. Kişinin mensubiyet bilincinin temelini tanımlaması da başka bir haktır...

Bu yazı 1,256 defa okundu.