TARİHTE 13 MART

13 Mart 2009 10:53 tsi
1952 - İslamiyet ve dinler tarihi üzerine yaptığı inceleme ve araştırmalarla tanınan gazeteci, yazar Ömer Rıza Doğrul vefat etti.

13/03/1781    Alman kökenli İngiliz astronom William Hershel, Uranüs gezegenini keşfetti. Güneş sisteminin yedinci gezegeni olan Uranüs'ün daha önceleri bir yıldız olduğu sanılıyordu. 
 
13/03/1800    Altı kez sadrazamlık görevinde bulunarak Tanzimat'ın başlıca mimarlığını üstlenmiş olan Osmanlı devlet adamı Mustafa Reşit Paşa doğdu. 
 
13/03/1890    Libya'nın bağımsızlığına kavuşmasını sağlayan Kral I. İdris doğdu. 
 
13/03/1893    Tanzimat dönemi yazar ve şairi Muallim Naci, İstanbul'da öldü. 
 
13/03/1899    Atatürk, ''1283'' yaka numarasıyla Harp Okulunun piyade sınıfına yazıldı. 
 
13/03/1900    Eserleriyle 1963 Nobel Edebiyat Ödülü'ne değer görülen Yunanlı şair Yorgo Seferis doğdu. 
 
13/03/1919    Kazım Karabekir, Erzurum'da 15. Kolordu Komutanlığına atandı. 
 
13/03/1923    Mustafa Kemal, Adana'dan başlayan bir geziye çıktı. 
 
13/03/1926    Mustafa Kemal Paşa'nın Falih Rıfkı (Atay), ve Mahmut (Soydan) beylere anlattığı hayat hikayesi ve hatıralarının kısaltılmış şekli Milliyet gazetesinde yayımlandı. 
 
13/03/1934    Yazar Cenap Şahabettin 64 yaşında öldü. 
 
13/03/1951    Demokrat Parti İzmir Belediye Başkanı Rauf Onursal, CHP Genel Başkanı İsmet İnönü'nün Halife Abdülmecit gibi sınır dışı edilmesini istedi. 
 
13/03/1952    İslamiyet ve dinler tarihi üzerine yaptığı inceleme ve araştırmalarla tanınan gazeteci, yazar Ömer Rıza Doğrul vefat etti, İstanbul'da. 1893'te Kahire'de doğan Ömer Rıza El-Ezher Medresesi'nde din öğrenimi görmüştü. Yazı hayatının ilk yıllarında İslamcılığı savunan yazılar yazmıştı. Cumhuriyetin ilanından sonra Akşam, Tan, Cumhuriyet gazetelerinde İslam tarihi, dinler tarihi, siyasi yazılar kaleme aldı.1950 genel seçimlerinde Demokrat Parti listesinden Konya milletvekili seçildi. 
 
13/03/1954    Cemal Reşit Rey konser vermek üzere Yugoslavya'ya gitti. 
 
13/03/1955    Fenerbahçe-Galatasaray futbol maçında taraftarlar tribünde birbirlerine girdiler,1 kişi öldü. 
 
13/03/1969    Atilla Tokatlı'nın hazırladığı Sovyet Şairleri Antolojisi toplatıldı. 
 
13/03/1970    Yazar ve dublaj sanatçısı Adalet Cimcoz öldü.Türk sinemasının önde gelen kadın oyuncularından Belgin Doruk, Türkan Şoray, Fatma Girik, Filiz Akın gibi birçok sanatçıyı uzun yıllar beyaz perdede seslendirdi. Adalet Cimcoz Yeditepe, Varlık, Yeni Ufuklar dergilerine şiir, öykü ve kitap tanıtımı yazıları yazdı. Brecht, Kafka, Traven gibi yazarların eserlerine Türkçe'ye çevirdi. Kafka'nın sevgilisi Milena'ya yazdığı mektuplardan oluşan Milena'ya Mektuplar çevirisiyle Türk Dil Kurumu Çeviri Ödülü kazandı.

13/03/1970    Halide Edip Adıvar'ın büstü açıldıktan üç gün sonra dinamitlendi. 
 
13/03/1971    Gazeteci ve oyun yazarı Cevat Fehmi Başkut öldü. Vakit, Son Posta ve Cumhuriyet gazetelerinde yazı işleri müdürlüğü yapmış pek çok eser vermişti. Bunlar arasında "Sana Oy Veriyorum", "Buzlar Çözülmeden", "Paydos", "Harputta Bir Amerikalı" adlı oyunları sayılabilir. 
 
13/03/1973    Meclis'te cumhurbaşkanlığı seçimi için turlar başladı. Faruk Gürler 200, Tekin Arıburun 282, Ferruh Bozbeyli 48 oy aldı. Üçte iki çoğunluk olan 423 ve salt çoğunluk olan 318 oya erişilemedi. Seçim çıkmaza girince Genelkurmay Başkanı Semih Sancar parti liderleriyle görüştü. AP Genel Başkanı Süleyman Demirel diğer liderlerin aksine bu görüşmeyi gizledi, görüşmenin radyodan açıklanması üzerine "bana mı inanacaksınız, radyoya mı?" diye sordu. Genelkurmay Başkanlığı'nın resmi açıklaması üzerineyse, "Dün dündür, bugün başka bir gündür" dedi. 
 
13/03/1974    Barzani yandaşı Kürtlerle Irak askerleri arasında çıkan çatışmalar üzerine, Türkiye sızmaları önlemek için Irak sınırını kapattı. 
 
13/03/1978    Genelkurmay Başkanı Evren "Ordu parlamenter sisteme saldıranları yok edecek güçtedir" dedi 
 
13/03/1979    İstanbul'da özel öğrenci yurtları kapatıldı.

13/03/1979    Adalet Partisi, 4. Beş Yıllık Plan'ın esas yönünden Anayasa'ya aykırı olduğu iddiasıyla iptalini istedi. 
 
13/03/1982    İki kişiyi öldürmekten idama mahkum edilen Türkiye Komünist Emek Partisi'nin (TKEP) üyesi Seyit Konuk, Necati Vardar ve İbrahim Ethem Coşkun isimli üç işçinin idam cezası İzmir'de Buca kapalı Cezaevi'nde infaz edildi. 
 
13/03/1983    Beylerbeyi'nde restore edilmekte olan tarihi İsmail Hakkı Efendi Yalısı gece çıkan yangında tamamen yandı. Yalının yanındaki 205 yıllık Beylerbeyi Camii'nin kubbesi de tamamen yandı.

13/03/1983    Cumhurbaşkanı Kenan Evren Antakya ve Mersin'de halka hitap ederek yaptığı konuşmada " Eski partilerin hemen hemen aynı kişilerle, yalnız iki isim değiştirerek, yeniden hortlamalarına müsaade edemeyiz" dedi. Evren eski siyasilerden, "Kendilerine kul köle olacak kişilerden kurulacak partinin büyük bir çoğunlukla seçimi kazanmasıyla, seçimden sonra tekrar eski koltuklarına oturtulmayı düşleyenler" diye söz etti. Konuşmasını, "Nasıl12 Eylül'den önce bu kişileri tekrar tekrar uyardık ama dinlemediler,sonunda başlarına12 Eylül yumruğu indiyse, nasıl 7 Kasım'dan önce yapılan ikazları da dinlemeyip bu defa da Türk halkının yumruğunu yediler ise şimdi yine ikaz ediyorum. Üçüncü bir yumruğu yememek istiyorlarsa derhal bu girişimlerden vazgeçsinler" diye sürdürdü. 
 
13/03/1984    Türkiye'nin Ottawa Büyükelçiliği Ticaret Müşaviri Kemalettin Kani Güngör'e suikast girişiminde bulunan 4 Ermeni Kanada'da tutuklandı.

13/03/1984    Gümrük kaçakçılığı davasından yargılanan Abuzer Uğurlu Ankara Sıkıyönetim Mahkemesi tarafından 15 yıl ağır hapis cezasına çarptırıldı. 
 
13/03/1986    Fatsa Dev-Yol davası savcısı Hakim Binbaşı Halit Cengiz, rüşvet, dolandırıcılık gibi suçlardan toplam 29 yıl 2 ay hapis cezasına çarptırıldı.

13/03/1986    Odalar Birliği Başkanlığı'ndan ayrılarak DYP'ye giren ve genel başkanlık seçimlerinde ağır yenilgiye uğrayan Mehmet Yazar, yeni bir siyasi parti kurmak için DYP'den istifa etti. 
 
13/03/1987    Uluslararası Halter Federasyonu, halterci Naim Süleymanoğlu'na, Türkiye'ye iltica tarihinden 6 Aralık1987 tarihine kadar yarışmalardan men cezası verdi. 
 
13/03/1990    Hava Kuvvetlerinde sürdürülen "irtica operasyonunda" toplam146 subay ve astsubayın irticai faaliyetlerde bulundukları gerekçesiyle orduyla ilişkilerinin kesildiği açıklandı. 
 
13/03/1992    İstanbul Ticaret Odası yönetim kuruluna ilk kez bir kadın seçildi.

13/03/1992    Erzincan'da 6,8 şiddetindeki depremde 653 kişi öldü.

13/03/1994    Kıbrıs Rum bandıralı bir tankerle bir Yunan şilebi Rumelikavağı açıklarında çarpıştı;19 gemici öldü,19 kişi yaralandı, 9 gemicinin kayıp olduğu açıklandı.

13/03/1994    SHP İstanbul İl Başkanı Yüksel Çengel, Belediye Başkanlığı adayı Zülfü Livaneli'nin "İSKİ skandalına bulaşmış yönetimle çalışmam" demesi üzerine istifa etmek zorunda kaldı. 
 
13/03/1995    12-13 Mart gecesi İstanbul Gazi mahallesinde 3 kahvehane otomatik silahlarla tarandı. Alevi dedesi Halil Kaya öldü, 20 kişinin yaralandı.Saldırganlar olay yerinden uzaklaştıktan sonra gasp ettikleri taksinin şoförünü boğazını keserek öldürdüler ve taksiyi ateşe vererek kaçtılar.Çoğunluğunu Alevilerin oluşturduğu mahalle halkı olayları protesto etmek için geceyi sokakta geçirdi, olaylara ilgisiz kalmakla suçladıkları karakola yürüdü. Polis mahalle halkını havaya ateş açarak durdurmaya çalıştı.1 kişi kurşunlanarak ölürken pek çok kişi de yaralandı. Gece boyunca durulmayan olaylar günü de sürdü. Öğle saatlerinde Cemevi önünden karakola yürümek isteyen grupla polisin karşı karşıya geldi. Polisin göstericilerin üzerine ateş açması sonucu 15 kişi öldü, aralarında polis, jandarma ve gazetecilerinde bulunduğu 100'den fazla insan yaralandı. Olayları önleyemeyen polis, askerden yardım istedi. Askerleri önce alkışlarla karşılayan grup daha sonra "Asker Sivas'ta neredeydi?" diyerek bu kez taş yağmuruna tuttu. Gazi, Zübeyde ve Esentepe mahallelerinde sokağa çıkma yasağı ilan edildi.

13/03/1995   Edebiyatımızın ustalarından Melih Cevdet Anday'ın 80. doğum yılı PEN Yazarlar Derneği'nin düzenlediği bir toplantıyla kutlandı. Melih Cevdet Anday garip akımının üç kurucusundan biriydi. Pablo Neruda ondan, "Nazım Hikmet'ten sonra çok büyük bir Türk şairi daha buldum. Bütün gece gözüme uyku girmedi" diye söz etmişti. 
 
13/03/1996    Efes Pilsen basketbol takımı Avrupa Koraç Kupası'nı aldı. 
 
13/03/1998    Başbakanlık bünyesinde kurulan Sivil Çalışma Grubu, hazırladığı Türban Raporu'nda, türbanın "kılık kıyafetle ilgili mevzuata aykırı" olduğunu vurguladı. Raporda, "Kamu görevlileri ve öğrencilerin, devlet daireleri ile okul ve üniversitelerden oluşan eğitim kurumlarının kapalı mekanlarına türbanla girilmesi disiplin suçu oluşturur" denildi. 
 
13/03/2003    1998 yılından bu yana tadilat gören Etnoğrafya Müzesi yeniden açıldı.

13/03/2003    Anayasa Mahkemesi HADEP'i kapattı. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Sabih Kanadoğlu DEHAP'ın temelli kapatılması istemiyle Anayasa mahkemesine dava açtı.

Kaynak: Tarihtebugün.gen.tr.

Bu haber 448 defa okundu.