Yemen üzerinde Şii Husiler ile başta Sünni
Suudiler çatışıyor gibi görünse de; perde gerisinde İran ve ABD olduğu
ortada gibidir. Görünüşe bakılırsa, ABD ve İran gibi iki aktör Yemen üzerinde
satranç mücadelesi veriyor. Belki, Yemen gelişmesini danışıklı dövüş gibi
değerlendirenler çıkabilir. Belki de, karamanın koyunu sonra çıkar oyunu misali
bir planın uzantısı gibi görenler de olabilir. Şimdilik bu konuda kesin bir şey
söylemek zordur. Zaten konu Yemenin kendisi değildir. Asıl anlatmak istediğim,
Henry Kissengerin, ABDnin geleceğine yönelik kaygılarını aktarmaktır. Henry
Kissingerin, geçen yıl yayınlanan Yeni Dünya Düzeni isimli bir
makalesi bulunuyor. İleri sürdüğü iddia; ABDnin artık dünyayı kontrol edemez
hale geldiğine yöneliktir. Şayet, Yemendeki gelişmeler, ABDye rağmen devam
ediyorsa, Kissingerin söylediklerini tutarlı hale getiriyor. Elbette
makalesini yayınlandığında Yemen olayı yoktu. Fakat ortaya koyduğu örneklerin
Yemenden farklı tarafı bulunmuyor.
Kissinger dünyada yaşanan çatışma alanlarını ayrıntılı
olarak tarif ediyor. 1948den 2000li yılların başına kadar devam eden dünya
düzeninin krize girdiğini ilan ediyor. Dünyanın farklı bölgelerindeki
gelişmeleri işaret ederek, başta ABDnin olduğu dünya düzenin mevcut durumu
artık kaldıramadığını vurguluyor. Makalesinde önce bir dünya düzensizliğinden
bahsediyor. Diyor ki;
Ortadoğu
yangın yerine döndü. Irak ve Suriyede yaşananlar, IŞİDin yaptıkları,
İsrailin Gazzede yaptıkları her gün dünya kamuoyunu meşgul ediyor.
Ortadoğudaki istikrarsızlık yakında sona ermeyecek. İranın nükleer
programından kaynaklanan anlaşmazlığa henüz bir çözüm üretilemedi. Bu konuda
anlaşmaya varılamazsa ne olacak? Rusyanın Kırımı ilhak etmesi Batı-Rusya
ilişkilerini gergin bir döneme soktu. Putin, Ukraynanın doğu bölgelerine bir
şekilde el koymak istediğini gizlemiyor. ABD-Çin ilişkilerinin pürüzsüz
olduğunu söylemek mümkün değil. Çinin Pasifik bölgesi ve ötesinde izlediği
bazı politikalar ciddi gerginliklere yol açıyor. Çinin komşuları
(Japonya,Vietnam,Filipinler,Güney Kore vs.) büyük kaygı
içinde. Tüm bunlar, dünya düzeninden değil, dünya düzensizliğinden söz etmenin
mümkün olduğunu gösteriyor.
Kissinger, daha sonra ABDnin dünyanın tek süper gücü
olmaktan çıkmaya başladığını da anlatıyor. Bu bir bakıma dünyayı tek başına
kontrol etmekten uzaklaştığı anlamı da geliyor. Diyor ki, Sovyetlerin dağılması ile ABD
tek süper güç olarak kalmıştı. Dünya düzenini kurup korumak ABDnin göreviydi.
Şimdi durum hızla değişiyor. Yıllık ekonomik üretimi kadar dış borcu olan,
maliyesi sürekli açık veren ve 2035 yılında dış borcu yıllık üretiminin yüzde
190ına varacak, üretim ekonomisini Çine kaptırmış bir süper güçle dünya
düzeni kurmaya çalışıyoruz! Dünya, artık, Birinci ve İkinci Dünya Savaşı
arasındaki yıllarda olduğu gibi, süper gücü olmayan bir döneme girmektedir.
Peki bunları, Kissingerden duymak neden önemli olsun ki?
Çünkü, Henry Kissinger deyip gelip geçmeyin! Uzun yıllar ABD başkanlarına akıl
hocalığı ve dışişleri bakanlığı yaptı. Soğuk Savaşlı yıllarda ABD-Çin,
ABD-Sovyet ilişkilerinin mimarıydı. Dünyada pek sevilmeyen biri olmasına
rağmen, dış politikaya ilgi duyanların vazgeçemediği bir isimdir.
Değerli okuyucumuz,
Yazdığınız yorumlar editör denetiminden sonra onaylanır ve sitede yayınlanır.
Yorum yazarken aşağıda maddeler halinde belirtilmiş hususları okumuş, anlamış, kabul etmiş sayılırsınız.
· Türkiye Cumhuriyeti kanunlarında açıkça suç olarak belirtilmiş konular için suçu ya da suçluyu övücü ifadeler kullanılamayağını,
· Kişi ya da kurumlar için eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü ifadeler kullanılamayacağını,
· Kişi ya da kurumlara karşı tehdit, saldırı ya da tahkir içerikli ifadeler kullanılamayacağını,
· Kişi veya kurumların telif haklarına konu olan fikir ve/veya sanat eserlerine ait hiçbir içerik yayınlanamayacağını,
· Kişi veya kurumların ticari sırlarının ifşaı edilemeyeceğini,
· Genel ahlaka aykırı söz, ifade ya da yakıştırmaların yapılamayacağını,
· Yasal bir takip durumda, yorum tarih ve saati ile yorumu yazdığım cihaza ait IP numarasının adli makamlara iletileceğini,
· Yorumumdan kaynaklanan her türlü hukuki sorumluluğun tarafıma ait olduğunu,
Bu formu gönderdiğimde kabul ediyorum.
Yorumlar
+ Yorum Ekle