MARKETLER KARŞISINDA PAZARCILARI DA ÖLDÜRMEYİN!

Çünkü, market zincirleri manav, kasap ve bakkal reyonlarını birlikte hizmete sunuyor. Bununla da yetinmiyor, ne ararsan bulunsun misali "Yok yokçu" dükkanlarına dönmeye başladı. Bu yazıdaki maksadım market zincirleri aleyhine bir kampanya yürütmek değil. Ancak, küçük esnaf toplumun omurgasını oluşturur. Toplumun değer yargıları ile çatışmaz. Kısacası bize has değerlere sahiptir. Diyebiliriz ki toplumu ayakta tutan bir kesimdir. Küreselleşen dünyada sınırların giderek kağıt üzerinde kalmaya başladığını, ekonomik bakımdan güçlü ülkelerin tüm dünyayı etkisi altına aldığını, bunun sonucu olarak küresel sermayenin dünyanın her köşesine el attığını biliyorum. Birileri bu durumu reel gerçek diye değerlendirebilir ve küresel sermayenin önündeki tüm engellerin kaldırılması gerektiğini savunabilirler. Ancak, unutmamak gerekir ki, uluslararası büyük market zincirleri girdikleri gelişmekte olan ülkelerde yılların esnafını kendisine işçi yapmaktadır. Kasap dükkanını kapatmakta marketlerin kasap reyonunda, manav dükkanını kapatmakta marketlerin manav reyonunda, kısacısı toplumun bize ait yapısını oluşturan küçük ve orta esnaf giderek yok olmakta, bulabilirlerse marketlerde işçi olarak hayatlarını sürdürmeye çalışmaktadırlar.

Geçmişten günümüze özelliklerini koruyan bir tek elimizde semt pazarları kalmıştı. Şimdi görünen o ki, onların da çağdaş şartlara uygun görüntü vermek adına büyük bir bölümü kapanacak. Pazarlara döndük yeni düzenlemelere karşı değilim. Söz gelimi artık her satıcının elektronik tartı aleti bulundurması gerektiğine katılıyor, mahalle aralarında dar sokaklarda pazar kurulmasının çeşitli sakıncalarını biliyorum. 8-10 sokağı içine alan pazarların çevresinde oturanların sıkıntı anlar yaşadığını inkar mümkün değil. Ancak, tüm bunlar pazarların yok edilmesini, hatta bu pazarlarda civar köylerin çiftçilerinin kendi ürettiklerini getirip sattıkları, halk arasında "Köylü pazarı" olarak nitelendirilen merkezlerin yok edilmemesi gerekir diye düşünüyorum. Bu arada pazarlarda barkotsuz ürün satımının engellenmesinin en büyük darbe vuracağı yerler "Köylü Pazarları"dır.

Her alanda gelişmelere ayak uydurmaya itirazım yok. Ancak, gelişmelere ayak uyduracağız diye yeni nesillerin geçmişimizle bağlarının kopartılmasının ileride bir takım sıkıntılara yol açacağını düşünüyorum. Hiç olmazsa geçmişteki bazı uygulamaların sınırlı da olsa sürdürülmesinde yarar vardır. Bunun için bir takım yeniliklerin devreye sokulmasına engel yoktur. Benim üzerinde durmak isteğim husus, yaptığımız her işin taklitçiliği aşmayan uygulamalardan kurtarılması gerekiyor. Falan yabancı ülkede böyle yapıyorlar öyle ise bizimde öyle yapmamız gerekir, anlayışı ile hareket etmek taklitçilikten başka bir şey değildir. Bu ülkede gerek pazarlarda gerek mahalle dükkanlarında yıllar önce kese kağıdı kullanılırdı. Naylon poşetler sonradan çıktı ve bir anda tüm ülkeyi kapsadı. Bunun zararları olabileceği hiç düşünülmedi. Çünkü yabancılar böyle yapıyorsa iyidir anlayışı ruhumuza işletilmişti.

Yıllar önce file ile giderdik. Esnaf aldıklarımızı kesekağıdına koyarak tartar bizde filemize yerleştirir evin yolunu tutardır. Böylece ne aldıklarımızı sallaya sallaya eve gider, nede çevre kirlenmesine katkımız olurdu. Köroğlu'nun dediği gibi tüfek icat oldu mertlik bozuldu misali, naylon icat oldu çevremiz kirlendiği gibi, artık biliniyor ki plastik kaplarda uzun süre saklanan yiyecekler bozuluyor, sağlıya zararlı hale geliyor. Bu gerçek naylonu günlük hayatımıza sokmadan görülebilseydi şimdilerde yeniden kesekağıdına dönerek çevre kirliliğini engelleyeceğiz dememize gerek kalmazdı.

Kısacası her alanda elbette bir takım gelişmelere kayıtsız kalmak mümkün değil, ama Batı'dan ne görürsek iyidir anlayışı da doğru değildir. Gelişmeleri kendi kültür potamızda yeniden süzgeçten geçirmek, ona göre hayatımıza sokmak durumunda olmalıyız.

Abdülkadir Özkan - Milli Gazete

Kaynak: MİLLİ GAZETE http://www.milligazete.com.tr/makale/marketler-karsisinda-pazarcilari-da-oldurmeyin-244840.htm