En Sıcak Konular

CAMİDE AYİN OLUR MU?

6 Haziran 2011 10:45 tsi
CAMİDE AYİN OLUR MU? Meselenin Diyalog bağlamında nereye oturduğu açık. Diyalog sürecine bir kere girildiğinde bu tarz işlerin meydana gelmesi kaçınılmaz oluyor.

Camide ayin

Geçtiğimiz günlerde İzmir'in Çeşme ilçesine bağlı Alaçatı'daki Pazaryeri Camii'nde Patrik Bartholomeos tarafından düzenlenen ayin hayli tartışıldı. Olay Dinlerarası Diyalog bağlamında yeni bir tartışmanın da fitilini ateşledi: Gayrimüslimler camilerde ayin yapabilir mi?
 
Meselenin Diyalog bağlamında nereye oturduğu açık. Diyalog sürecine bir kere girildiğinde bu tarz işlerin meydana gelmesi kaçınılmaz oluyor. Meselenin aslına girmeden bir noktaya açıklık getirelim: Fıkh'ı, "yeni durumlara yeni çözümler bulma mekanizması" olarak gören hastalıklı bakış, önce fiili işliyor, fetva arayışı arkasından geliyor. Atı arabanın arkasına koşunca, fetvanın, olanı onaylamak dışında başka türlü bir yol göstermesi de mümkün olmuyor tabii. Bu durumda da Fıkıh, "yeni durumlara yeni çözümler bulma mekanizması" olmaktan çıkıp, "yeni durumları onaylama mekanizması" haline geliyor kaçınılmaz olarak.
 
Siz Diyalog meselesini Fıkh'a bir kere onaylattınız mı, gerisi otomatik olarak geliyor; Diyalog faaliyetleri çerçevesinde icra edilen her faaliyet, baştan alınan "umumî onay" çerçevesinde "meşruiyet" problemi yaşanmadan hayata geçiyor...
 
Meselemize dönecek olursak, gayrimüslimlerin camide ayin yapmasının cevazına, onların camiye girmesi konusundaki ahkâm ile açıklık getirilebilir mi? Hemen belirtelim ki, bu ikisi farklı şeylerdir. Her ne kadar mezhepler arasında gayrimüslimlerin mescide/camiye girip giremeyeceği konusunda ihtilaf var ise de, bu meselenin "mescitte/camide ayin yapması"yla bağlantılandırılması doğru değildir. Zira camiye giriş meselesi onların itikadî durumunun bedenî temizlikle alakalı olup olmadığı tartışması üzerine bina edilmişken, ayin meselesi açıkça şirk izharı ve icrası anlamına gelir. Bir diğer deyişle gayrimüslimlerin bizim ibadethanelerimize -gerekli adaba riayet kaydıyla- girmelerine cevaz verilebilir; ama onların ayini "şirk ilan ve izharı" anlamına geleceğinden, bu nokta ayrıca ele alınmalıdır.
 
İzmir'deki ayin olayına Efendimiz (s.a.v)'in Necran hristiyanlarının Mescid-i Nebevî'de ayin yapmalarına izin vermesi hadisesi delil getirilebilir. Benim bildiğim başka bir örnek de bulunmamaktadır.
 
Ancak bu meselenin iki yönü vardır:
 
1. Necran hristiyanları Mescid'e girip Efendimiz (s.a.v)'le görüşmeye başladıktan bir süre sonra ibadet etmek istediklerini söylemiş ve ayin yapmak üzere kalkıp doğu istikametine dönmüşlerdir. Sahabe-i Kiram bu duruma mani olmak üzere harekete geçmiş olmalıdır ki Efendimiz (s.a.v) "Onları bırakın!" buyurmuştur. Yani burada sanki spontan gelişen bir olay vardır.
 
2. Bu olay, iyi niyet izharı olarak anlaşılabilecek şekilde Medine'ye kadar gelmiş Necran'lı heyetin gönlünün hoş tutulması amacına mebni olabilir. Yani Efendimiz (s.a.v) onların kalplerini İslam'a ısındırmak için böyle davranmış olabilir. Nitekim Buhârî şerhinde İbn Receb bu ihtimal üzerinde durur ve şunları söyler: "Hz. Peygamber (s.a.v) o vakit onlara müsaade etmekle kalplerini İslam'a ısındırmak istemiş ve İslam'dan uzaklaşmalarına meydan vermemek istemiş olabilir."2
 
3. Yukarıya aldığım ifadelerinin devamında İbn Receb şöyle der: "Onların (gayrimüslimlerin) kalplerinin ısındırılmasına ihtiyaç kalmayınca artık bu uygulamayı devam ettirmek caiz olmaz."
 
4. Esasen Necran hristiyanlarının Medine ziyareti ilgili olarak İbn İshak tarafından nakledilen bu ünlü rivayet zayıf ve münkatıdır (senedinde kesinti vardır).3 Bu sebeple böyle hassas bir konuda delil olarak kullanılması uygun değildir.
 
5. Efendimiz (s.a.v)'in herhangi bir uygulaması başta Sahabe-i Kiram olmak üzere Ümmet fukahası tarafından devam ettirilmemişse bunun iki sebebi olabilir: Ya o uygulama nesh olmuştur, ya da Efendimiz (s.a.v)'e mahsustur; O'ndan başkasının o uygulamayı devam ettirmesi caiz değildir.
 
Sahabe-i Kiram'ın ve Fukaha'nın, gayrimüslimlerin camide ayin yapmasının cevazına delalet eden bir uygulama ve/veya fetvası bulunmadıkça o uygulamanın devam ettirilmesi doğru olmaz.
 
Vallahu a'lem.
 
1- Hanefî mezhebine göre gayrimüslimler mescitlere girebilirler. Malikîler, Müslümanların zaruri bir sebebe dayalı izni olmadıkça gayrimüslimlerin hiçbir mescide giremeyeceği görüşünü benimserken Şâfiîler Mescid-i Haram dışındaki mescitlere girmelerinin caiz olduğu görüşünü benimsemiştir. Hanbelî mezhebinde ise bu konuda iki görüş vardır. Biri Mescid-i Haram dışındaki mescitlere girebilecekleri dorğrultusundayken, diğeri aksi istikamettedir. Bkz. el-Mevsû'atu'l-Fıkhiyye, XXXVII, 221-2
 
2- İbn Receb, Fethu'l-Bârî, III, 390 vd.
 
3- İbn Receb, a.y.

 

Dr. Ebubekir Sifil - Milli Gazete

 

Kaynak: MİLLİ GAZETE {http://www.milligazete.com.tr/makale/camide-ayin-204784.htm}



Bu haber 869 defa okundu.


Yorumlar

 + Yorum Ekle 
    kapat

    Değerli okuyucumuz,
    Yazdığınız yorumlar editör denetiminden sonra onaylanır ve sitede yayınlanır.
    Yorum yazarken aşağıda maddeler halinde belirtilmiş hususları okumuş, anlamış, kabul etmiş sayılırsınız.
    · Türkiye Cumhuriyeti kanunlarında açıkça suç olarak belirtilmiş konular için suçu ya da suçluyu övücü ifadeler kullanılamayağını,
    · Kişi ya da kurumlar için eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi ya da kurumlara karşı tehdit, saldırı ya da tahkir içerikli ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi veya kurumların telif haklarına konu olan fikir ve/veya sanat eserlerine ait hiçbir içerik yayınlanamayacağını,
    · Kişi veya kurumların ticari sırlarının ifşaı edilemeyeceğini,
    · Genel ahlaka aykırı söz, ifade ya da yakıştırmaların yapılamayacağını,
    · Yasal bir takip durumda, yorum tarih ve saati ile yorumu yazdığım cihaza ait IP numarasının adli makamlara iletileceğini,
    · Yorumumdan kaynaklanan her türlü hukuki sorumluluğun tarafıma ait olduğunu,
    Bu formu gönderdiğimde kabul ediyorum.




    Yazarlar

    En Çok Okunan Haberler

    Şirket Haberleri ŞİRKET HABERLERİ


    Haber Sistemi altyapısı ile çalışmaktadır.
    6,830 µs